Ο κοινωνικός βίος και η σχέση του με τον υλικό πολιτισμό προσείλκυσαν κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες το ενδιαφέρον των ιστορικών και ειδικότερα των ιστορικών του Βυζαντίου. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσει τις ερευνητικές δραστηριότητές του το Πρόγραμμα "Καθημερινός και κοινωνικός βίος των Βυζαντινών" του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών. Ένα από τα κύρια αντικείμενα του Προγράμματος είναι η μελέτη του οίνου.
Η αμπελοκαλλιέργεια, η παραγωγή, η κατανάλωση και η εμπορεία του οίνου συνδέονται ανέκαθεν με τον πολιτισμό των χωρών της Μεσογείου. Όταν γίνεται λόγος για τον οίνο κατά το παρελθόν, δεν είναι δυνατόν παρά να συζητηθούν θέματα καθημερινής ζωής, αγροτικής οικονομίας και εμπορίου, τεχνολογίας, διατροφής και γευστικών προτιμήσεων.
Στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών οργανώθηκε από το ανωτέρω Πρόγραμμα, σε συνεργασία με το Πρόγραμμα "Ιστορική Γεωγραφία του Ελληνικού Χώρου", στις 19 και 20 Μαΐου 2006, Διεθνές Συμπόσιο με τίτλο Μονεμβάσιος ΟίνοςΜονοβασ(ι)ά - Malvasia. Οι ανακοινώσεις ήταν πολλές και η προσέγγιση του θέματος διεπιστημονική. Αναφορές δεν έγιναν μόνο στον συγκεκριμένο οίνο στο Βυζάντιο αλλά και στον ρόλο των ιταλικών πόλεων στη διακίνηση και τη διάδοσή του.
Στον παρόντα τόμο της σειράς των Συμποσίων του ΙΒΕ περιλαμβάνονται τα Πρακτικά του Συμποσίου και μια αξιόλογη οινολογική μελέτη του θέματος. Η οργάνωση του Συμποσίου και η έκδοση του πλούσιου σε περιεχόμενο τόμου που έχουμε στα χέρια μας οφείλονται στον Ηλία Αναγνωστάκη, γνωστό ιστορικό του βυζαντινού οίνου.

Ταξιάρχης Γ. Kόλιας
Διευθυντής ΙΒΕ/ΕΙΕ


Περιέχονται οι εισηγήσεις:

- Χρύσα Μαλτέζου, Εναρκτήρια παρέμβαση
- Πάρις Γουναρίδης, "Εις πράγματος μνήμην τε και οχύρωσιν". Εμπόριο και φόρος οίνου και άλλων προϊόντων στην Κωνσταντινούπολη την εποχή του Ιωάννη ς΄ Καντακουζηνού".
- Νίκος Καραπιδάκης, "Η πολιτική διαβάζει το κρασί. Προστασία, ταξινομήσεις και προώθηση του προϊόντος στις βενετικές κτήσεις".
- Μαρία Γερολυμάτου, "Εισαγωγές οίνου στην Κωνσταντινούπολη από τα μέσα του 14ου μέχρι τα μέσα του 15ου αιώνα"
- Ελευθερία Ζέη, "Τα όρια του νόμιμου και του παράνομου. Κρασιά και πορνεία στις ταβέρνες της Βενετίας και του Χάνδακα (14ος - 15ος αιώνας)".
- Benjamin Arbel, "The "Jewish wine" o Crete"
- Ηλίας Αναγνωστάκης, "Ονομάτων επίσκεψη. Μονεμβάσιος οίνος - μονοβας(ι)ά - malvasia".
- Χαράλαμπος Γάσπαρης, "Μαλεβίζι. Το όνομα, η αμπελοκαλλιέργεια και τα κρασιά στον 13ο και 14ο αιώνα."
- Κώστας Γ. Τσικνάκης, "Όψεις της αμπελοκαλλιέργειας στην Κρήτη στα τέλη του 16ου αιώνα"
- Alfred Vincent, "Ποικιλίες αμπέλου και είδη κρασιών στα Απομνημονεύματα του - Τζουάνε Παπαδόπουλου"
- Σταυρούλα Κουράκου - Δραγώνα, "Η ποικιλία αμπέλου Malvasia και οι κατ' όνομα μαλβαζίες"
- Νεκτάριος Ι. Σκάγκος, "Η αμπελοκαλλιέργεια στη Λακωνία κατά τους βυζαντινούς χρόνους"
- Andrea Nanetti, "Vigne, vitigni, uva, mosto e vini malvasia nei documenti notarili e negli Statuti veneziani di Methone e Korone (secoli XII-XV)"
- Filiz Yasar, "Viticulture and wine production in Ottoman Monemvasia in the sixteenth century"
- Γιώργος Τόλιας, "Manafasia - Μονοβασία - Mejefse - Malvasia"
- Γιώτα Σκάγκου, "Ληνοί στην περιοχή της Μονεμβασίας"
- Αικατερίνη Αθανασάκη, "Εγκαταστάσεις οινοποίησης στην ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου. Η αρχαιολογική μαρτυρία"
- Ιόλη Βιγγοπούλου, "Υποκειμενικότητες (15ος-16ος αιώνας). Μαρτυρίες για κρασιά και μαλβαζία"
- Μαρία Πατραμάνη, ""Malvasia-monovassia" (μονομπασά) στον Andrea Cornaro"
- Φώτης Μπαρούτσος, "Στη σκιά του μοσχάτου και της μαλβαζίας. Τα κρητικά αποστάγματα το 16ο αιώνα"
- Σταυρούλα Κουράκου - Δραγώνα, "Μονοβας(ι)ά - Μalvasia. Πολύπτυχο οινικών θεμάτων".