Η ποίηση του αιώνα μας περνάει μέσ' από την οργωσιά του Έζρα Πάουντ. Το σκοτεινό και φιλόδοξο έπος του δεν έχει τίτλο. Canto εκ του Cantus σημαίνει άσμα, τραγούδι.
"Δεν υπάρχει κανένα μυστήριο γύρω από τα Άσματα", έγραφε ο ποιητής το 1938, "είναι ο θρύλος του ανθρώπινου γένους".
Από το μεγαλόσχημο έργο διάλεξα την ομάδα της Πίζας, πρώτον, γιατί μου επιβλήθηκε με την αλήθεια και την ομορφιά της. Δεύτερον, γιατί η απροσδόκητη αυτή ποιητική ενότητα αποτελεί ένα είδος σύνοψης των προηγούμενων. Εδώ τα belles lettres ή η μανιασμένη προπαγάνδα γίνονται αυθεντική ποίηση: "Δεν μπορείς να γράψεις ποίηση, άμα δεν φτάσεις πρώτα στο αμήν".
Αλλά "Τα άσματα της Πίζας" αποτελούν μαζί ποίημα αυτούσιο και ανεξάρτητο, θεμελιωμένο σε μια μορφική ενότητα που ούτε στα προηγούμενα υπήρξε ούτε στα επόμενα· στην ενότητα του χρόνου και του τόπου. Τόπος, το πειθαρχικό στρατόπεδο του αμερικανικού στρατού στην Ιταλία, έξω από την Πίζα, πλάι στη ρωμαϊκή Αυρηλία Οδό, όπου φυλακίστηκε ο ποιητής με την κατηγορία της έσχατης προδοσίας. Χρόνος, 25 Ιουνίου - 8 Οκτωβρίου 1945.
Οι δύο αυτοί τέρμονες του κατεθραυσμένου νοήματος και της συντριβής πλέκουν στο νου του Πάουντ έναν πολύπλοκο κόμπο απ' όπου περνούν τα πάντα και διασταυρώνονται σε μια μεγάλη αλληγορία: η φυλάκιση και το μαρτύριο της Ευρώπης, ο θάνατος και η προσδοκία της ανάστασής της.