Για να κατανοεί ένα κείµενο, ο αναγνώστης οφείλει αφενός να εγκαθιστά σχέσεις µεταξύ των κειµενικών πληροφοριών και αφετέρου να συνδυάζει τις πληροφορίες αυτές µε προγενέστερες γνώσεις του (γνώσεις εννοιολογικές, γλωσσικές, εγκυκλοπαιδικές), ώστε να δοµεί µια πλήρη και συνεκτική αναπαράσταση των όσων εκτίθενται στο κείµενο. Οφείλει να µη µένει στις ρητές και επιφανειακές πληροφορίες του κειµένου, αλλά να συναγάγει και τους άρρητους δεσµούς µεταξύ των προτάσεων και των µερών του κειµένου, να συλλογίζεται και να παράγει συµπερασµούς. Η στρατηγική του συµπερασµού επιτρέπει στον αναγνώστη να προχωρεί πέρα από την επιφανειακή στη βαθιά κατανόηση, να ερµηνεύει το κείµενο, να ανακαλύπτει και να επιλύει τις αµφισηµίες του.
Στο πρώτο µέρος, θεωρητικό, της παρούσας µονογραφίας και στο πλαίσιο της διδασκαλίας και µάθησης της αναγνωστικής κατανόησης, προσεγγίζεται η συµπερασµατική διαδικασία, παρουσιάζονται οι διάφοροι τύποι και κατηγορίες συµπερασµών, η διαδικασία δόµησης και η σκοπιµότητά τους και προτείνονται τεχνικές διδασκαλίας και µάθησής τους από το νηπιαγωγείο ως το τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Στο δεύτερο µέρος, πρακτικό, προτείνεται ένα εκτενές διδακτικό υλικό αποτελούµενο από φραστικά σύνολα ή σύντοµα κείµενα, για τη διδασκαλία και άσκηση των µαθητών στη συµπερασµατική διαδικασία. Το υλικό αυτό µπορεί να χρησιµοποιείται από τον/την εκπαιδευτικό για την άσκηση και τη βελτίωση των µαθητών στη δεξιότητα συναγωγής συµπερασµών και γενικώς στην πληρέστερη κατανόηση του γραπτού λόγου.