Τρεις νέοι σοβιετικοί αρχαιολόγοι έχουν εγκαταστήσει τον καταυλισμό τους στις στέπες του Τατζικιστάν για να κάνουν ανασκαφές για κάτι που μοιάζει να είναι ένας τύμβος νεατερνταλικός. Ένας απ' αυτούς αναφέρει στην εφημερίδα του την υπομονετική εργασία της εκταφής και τις μικρές καθημερινές περιπέτειες. Διότι εκατοστό με εκατοστό, σκάβοντας τον τάφο είναι σαν να διαπερνάς το πάχος των αιώνων. Τι μπορούν, κάτω απ' αυτές τις συνθήκες ζωής, να μάς μάθουν τα θραύσματα των οστών, τα φυτικά απολιθώματα, οι σχίζες του πυριτόλιθου, διευθετημένες γύρω απ' το κουφάρι του. Προσπαθώντας να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα, ο αφηγητής εγκαταλείπει τη πρόζα και, μ' ένα σύντομο ποίημα, καταφέρνει να ξεπεταχτεί το κρυπτογράφημα ενός φλογερού στοχασμού πάνω στον άνθρωπο και την καταγωγή του. Ο "Πυριτόλιθος" είναι ένα έργο μαγευτικό και μεταφυσικό, ένας ποιητικός στοχασμός στη χαραυγή της ανθρωπότητας, μια μύηση στη γοητεία της αρχαιολογίας, στη σκοτεινή αναγκαιότητα να βεβηλώσεις για να γνωρίσεις.