Μια ανάπλαση των διωγμών που δέχτηκε η Γαλλική Επανάσταση στην Αμερική. Στον κόσμο της Καραϊβικής συγκρούεται ο Διαφωτισμός και ο ευρωπαϊκός ορθολογισμός με το μαγικό περίγυρο της Αμερικής. Η Επανάσταση οξύνει τη σύγκρουση αυτή και οδηγεί στην τελευταία και πλέον τραγική της έκφραση. Η δράση λαμβάνει χώρα στην Αβάνα, στο Παρίσι, στην Μπαγιόν, στη Γουαδελούπη, στην Καγιένη, στο Παραμαρίμπο και στη Μαδρίτη.

Οι τρεις κύριοι πρωταγωνιστές, ο Βίκτορ Ουγκ, ο Εστέμπαν κι η εξαδέλφη του Σοφία, αποδέχονται τις επαναστατικές αρχές που απορρέουν από τους εγκυκλοπαιδιστές και τον πόθο για ελευθερία, ισότητα και αδελφότητα, όμως οι εξωτερικές και ψυχολογικές πιέσεις μεταβάλλουν οριστικά την ιδεολογία τους.

Ο Ιακωβίνος Βίκτορ Ουγκ, που προσχωρεί στην Επανάσταση αρκετά ιδεαλιστής και παρορμητικός -αν και κάπως αφελής-, καταλήγει ν' αποδεχτεί ότι η συνωμοσία, οι ίντριγκες κι η συμμαχία με τον εχθρό αποτελούν εξίσου χρήσιμα μέσα για τους στόχους της επανάστασης. Γιατί, φερμένη στην αμερικάνικη ήπειρο, η ιδεολογία των Ιακωβίνων μοιάζει να μεταβάλλεται και, αντί να εκφράζει τις ιστορικές φιλοδοξίες των καταπιεσμένων, γίνεται τελικά το λάβαρο των καταπιεστών.

Ο Αλέχο Καρπεντιέρ έλεγε ότι "Ο αιώνας των φωτών" μπορεί να θεωρηθεί ως ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα, μια βαθύτερη και αναλυτικότερη σκέψη γύρω από την έννοια της ιστορίας.