Μέγας στρατηλάτης, πηγή έμπνευσης για το στρατό και τους υπηκόους του, ο Ηράκλειος είχε την ακλόνητη βεβαιότητα πως έχαιρε της θεϊκής εύνοιας, γεγονός που γιγάντωνε την αυτοπεποίθησή του. Την εποχή που το Βυζάντιο, σε δεινή οικονομική ύφεση και ανήμπορο απέναντι στους εχθρούς του, βρισκόταν σε θανάσιμο κίνδυνο, ο Ηράκλειος κατόρθωσε να ανατρέψει την κατάσταση, να νικήσει κατά κράτος τους Πέρσες και να ανακτήσει τους Αγίους Τόπους. Πολύ σύντομα, ωστόσο, οι Άραβες, χάρις στον ασυγκράτητο δυναμισμό της νέας θρησκείας του Μωάμεθ -συνομηλίκου του Ηράκλειου-, αφαίρεσαν οριστικά από την αυτοκρατορία τη Μεσοποταμία, τη Συρία, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο.

Μεγαλόψυχος και γενναιόδωρος, ψυχικά ασταθής και κυκλοθυμικός, ο Ηράκλειος κέρδισε την αγάπη των φίλων και το σεβασμό των εχθρών του, και καταγράφηκε στο συλλογικό ασυνείδητο του χριστιανικού μεσαίωνα ως ο πρώτος των Σταυροφόρων.