Η βυζαντινή πόλη αποτελεί βασικό μέρος της ιστορίας του Βυζαντίου και ακολουθεί βήμα-βήμα τις κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις και τις μεταλλαγές του. Οι ρίζες της ξεκινούν από την ελληνορρωμαϊκή εποχή, της οποίας συνέχεια υπήρξε στα αρχικά στάδιά του ο βυζαντινός πολιτισμός. Η βυζαντινή πόλη διαμορφώνεται στη συνέχεια σε μεσαιωνική πόλη, η οποία όμως έχει τα χαρακτηριστικά ενός ιδιόμορφου φεουδαλισμού, με πολλές και σημαντικές διαφορές από τον δυτικό Μεσαίωνα. Το Βυζάντιο ακροβατεί ανάμεσα στον ελληνορρωμαϊκό πολιτισμό αφενός, στην ανατολικής μορφής φεουδαρχία αφετέρου, ανάμεσα στον ειδωλολατρικό χριστιανισμό της εικονολατρίας και στην ιουδαϊκή και ισλαμική αντίληψη (επίσημα και χριστιανική) της ιδέας του Θεού ως πνεύμα. Στο πλαίσιο αυτής της ασιατικής ιδιομορφίας της βυζαντινής αυτοκρατορίας, μπορούμε να δούμε τη βυζαντινή πόλη πολύ κοντά στις ασιατικές ανάλογές της, όπως της μέσης και της κεντρικής Ανατολής, και λιγότερο κοντά στις ευρωπαϊκές του δυτικού Μεσαίωνα. Η βυζαντινή πόλη εξωτερικά μπορεί να έχει ταυτόσημη εικόνα με κάθε μεσαιωνική πόλη, Ανατολής και Δύσης, όμως οι διαφορές της είναι κεφαλαιώδεις και πηγάζουν από τις διαφορές του ασιατικού από τον δυτικό φεουδαλισμό, κάτι που εκφράζεται στην ίδια την εσωτερική δομή της πόλης.