Η Ελένη Καρατζιά-Σταυλιώτη σπούδασε στην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου και είναι πτυχιούχος του Οικονομικού Τμήματος της Νομικής Σχολής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι επίσης κάτοχος Master of Arts (Μ.Α.) στα Οικονομικά της Εκπαίδευσης και τον Εκπαιδευτικό Σχεδιασμό του Τομέα Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Institute of Education του University of London. Στο ίδιο Ίδρυμα έχει εκπονήσει και τη διδακτορική της διατριβή με θέμα τη σχολική αποτελεσματικότητα με ιδιαίτερη έμφαση την ανάλυση κόστους αποτελεσματικότητας. Υπηρέτησε ως εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, Διευθύντρια σχολείου, Σχολική Σύμβουλος, Σύμβουλος Δημοτικής Εκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και Αναπληρώτρια Πρόεδρος του Τμήματος Ποιότητας στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2000-2002). Από το Δεκέμβριο του 2002 υπηρετεί ως επίκουρη καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών, στον Τομέα Κοινωνιολογίας και Εκπαιδευτικής Πολιτικής με γνωστικό αντικείμενο "Εκπαιδευτική Αξιολόγηση".