Το περιεχόμενο του βιβλίου κινείται σε δύο παράλληλους άξονες: Ο ένας άξονας είναι ο χρονικός, με βάση τα πραγματικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν την περίοδο 1940-1949 και ο άλλος άξονας είναι ο μουσικοπολιτιστικός, με βάση τα αστικά τραγούδια που γράφτηκαν και τραγουδήθηκαν για να περιγράψουν τα ιστορικά γεγονότα αυτής της περιόδου, καθώς και τα συναισθήματα των επώνυμων και ανώνυμων δημιουργών, που επηρεάστηκαν και εμπνεύστηκαν από τα γεγονότα αυτά, αλλά κυρίως από τα δεινά και τους πολυετείς αγώνες του βασανισμένου ελληνικού λαού.

Πιο συγκεκριμένα, ο πρώτος άξονας αναφέρεται, κατά σειρά, στον Πόλεμο του 1940-41, την Κατοχή, την Εθνική Αντίσταση, την Απελευθέρωση και τον Εμφύλιο Πόλεμο (με ευθείες αναφορές και στην μετεμφυλιακή περίοδο). Δηλαδή στα ιστορικά, πολιτικο-κοινωνικά και οικονομικά γεγονότα της δεκαετίας του 1940. που κλείνει μέσα της το έπος του Αλβανικού Πολέμου, την τραγικότητα της Κατοχής, το έπος της Εθνικής Αντίστασης και το δράμα του Εμφυλίου.
Ο δεύτερος άξονας αναφέρεται στην εργογραφία και στη δισκογραφία του ελληνικού αστικού τραγουδιού, που θεματολογικά καλύπτει τα γεγονότα αυτής της περιόδου και διαχωρίζεται σε κεφάλαια παρουσιάζοντας ξεχωριστά το έργο των διαφόρων ειδών του αστικού τραγουδιού, όπως: το Ρεμπέτικο και Λαϊκό Τραγούδι, το Ελαφρό ή Ευρωπαϊκό, το Επιθεωρησιακό και το 'Εντεχνο Λαϊκό Τραγούδι.
Για ιδιαίτερους λόγους (που επεξηγούνται επαρκώς) συμπεριλαμβάνεται και το γνήσιο Αντάρτικο Τραγούδι, παρόλο που δεν θεωρείται ότι είναι αστικό, επισημαίνοντας όμως (προς διάκριση) την παράλληλη παρουσία και του Ρεμπέτικου Αντάρτικου, αστικού -βεβαίως- χαρακτήρα.

Το βιβλίο καταγράφει περί τα 400 θεματικά τραγούδια, με στίχους και πλήρη στοιχεία (δημιουργούς, ερμηνευτές, στοιχεία δίσκων), με εκτενή σχόλια (ιστορικά, μουσικά, πολιτικο-κοινωνικά, κλπ) σχεδόν για κάθε τραγούδι, καθώς και αρκετές εκατοντάδες σπανίων σχετικών φωτογραφιών, σκίτσων, αφισών, κλπ. της εποχής, που αποτελούν συγκλονιστικά και αδιάψευστα ιστορικά ντοκουμέντα.
Όσον αφορά αυτά τα θεματικά τραγούδια της δεκαετίας του '40, αβίαστα μπορούμε να πούμε ότι πρόκειται για έναν λαμπρό, πολιτιστικό και λαϊκό μουσικολογικό θησαυρό που οφείλουμε να τον τιμήσουμε, να τον διαφυλάξουμε ως πολύτιμο λαϊκό και πολιτισμικό κληροδότημα και, τέλος, να τον μεταδώσουμε στις νεώτερες γενιές των Ελλήνων.