Ο βασικός άξονας πάνω στον οποίο τοποθετεί τη πρόταση του ο Ι. Κουρεμπελές (στο εξής Ι.Κ.) στο νέο του βιβλίο είναι η οντοθεολογία. Είναι εκείνη η θεολογία που προκρίνει την ενυπόστατη συναρμογή της γνώσης με την εμπειρία στο ανοικτό σώμα του Θεού Λόγου όπως αυτή εκφράστηκε κατά την πατερική διαχρονία. Κατά αυτόν τον τρόπο το αγιοπατερικό παράδειγμα είναι το δέον για μια υγιή σύγχρονη θεολογία και λειτουργεί ως θεολογικός καμβάς, πάνω στον οποίο τοποθετεί συγγραφικά ο Ι. Κ. τη σκέψη του σε αυτό το βιβλίο.
Δεύτερο χαρακτηριστικό του βιβλίου είναι η πραγματικά εντυπωσιακή λεξηπλαστική ικανότητα του Ι.Κ. που τολμά με τη νέα ορολογία που κατασκευάζει να παρουσιάζει στον αναγνώστη του αναδημιουργημένη την αλήθεια των πραγμάτων, χωρίς να προσβάλλει την ακέραιη διαχρονία της. Απαραίτητο επίσης κλειδί για την κατανόηση της σκέψης του Ι.Κ. είναι η δυναμική που εμπεριέχει ο βυζαντινός όρος του ενυποστάτου. Σύμφωνα με αυτόν, η ενυπόστατη σάρκωση του Θεού Λόγου μπορεί να αποτελέσει το κέντρο για την υπέρβαση των ανθρωπίνων ατομικοτήτων. Στο διαλογικό πλαίσιο των θρησκειών το ενυπόστατο παίρνει μια νέα σημασία για τον Ι.Κ και υποδηλώνει ότι δεν υπάρχει ανθρώπινη φύση που είναι θρησκευτικά ανυπόστατη, στο βαθμό που το μεταφυσικό στοιχείο στον άνθρωπο είναι έκδηλο παντού και καθολικά αποδεκτό.
Ο Ι.Κ. συζητά το θέμα της αποκλειστικότητας του μονοθεϊσμού με δυτικούς θεολόγους που συντάσσονται με τη δική του κριτική στάση απέναντι στη συγκεκριμένη θεωρία. Η μέθοδος αυτή του συγγραφέα, γνώστη και από άλλα έργα του, φανερώνει όχι μόνο το εύρος της έρευνας που εξάγει σε κάθε του βιβλίο, αλλά και το γεγονός ότι υπάρχουν και δυτικοί θεολόγοι που στέκονται κριτικά στις εκάστοτε νέες θεολογήσεις της εσπερίας. Ενδιαφέροντα παραδείγματα επιφανών θεολόγων είναι αυτά του J. Ratzinger και H. Vorgrimler, που στέκονται κριτικά απέναντι στο φαινόμενο του θρησκευτικού πλουραλισμού και ειδικότερα στην έκπτωση της χριστιανικής πληρότητας, όσον αφορά το πρόσωπο του Χριστού.
Ο συγγραφέας δεν αφήνει έξω από την έρευνα του το κείμενο της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας Dominus Jesus και την αντίθεση του στη θεωρία του θρησκευτικού σχετικισμού. Είναι αρκετά ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο Ι.Κ. τοποθετεί στο ίδιο επίπεδο την αποκλειστικότητα του ρωμαιοκαθολικού κειμένου και τον ωραιοποιημένο ρελατιβισμό των ημερών μας. Ο περιεκτικός πλουραλισμός της ενορθόδοξης θεολόγησης με κέντρο αναφοράς το ανοικτό θεανθρώπινο σώμα που χωρά όλη την κλητή σε αυτό ανθρωπότητα, είναι ο τόπος συνάντησης της θρησκευτικότητας με την ενχριστωμένη θεολογία. Αυτή η γνήσια παραδοξολογική θεολογία που προτείνεται από τον Ι.Κ. είναι που θέτει ως κέντρο αναφοράς την εκζήτηση της ανθρωπότητας από τον ενφυσιωμένο σε αυτήν θεάνθρωπο που εξακολουθεί να παραμένει ακόμη και σήμερα το ωφελιμότερο μυστήριο.
Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν είναι τυχαία η επιλογή του εξωφύλλου του βιβλίου από λεπτομέρεια του τοιχογραφικού έργου "Stories Without Heroes" του σύγχρονου ζωγράφου-αγιογράφου Φίκου. Tο μυθιστορικό θέμα των λωτοφάγων παραπέμπει στον εφησυχασμό των ενδοκοσμικών παράδεισων που επιτάσσουν οι κάθε είδους θρησκευτικοί ολοκληρωτισμοί. Η έξοδος προς την καθολικότητα της ενυπόστατης θεανθρωπικής πραγματικότητας που προτάσσει η ενορθοστασία της ορθόδοξης παράδοσης, καταπολέμα τη δι-αίρεση με την ανάληψη της κατά πάντα ωφέλιμης αλλά και θελξίπικρης ανάληψης των ευθυνών μας. Τελικά η πρόταση του Ι.Κ. θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στο γεγονός ότι η αγιοπνευματική οντολογία της πατερικής θεολογίας, είναι το ζητούμενο και για τη σύγχρονη θρησκευτικότητα, αρκεί οι θρησκευόμενοι να κατορθώνουν διαρκώς, με ηρωικό τρόπο, τη συνενυπόστατη συμπόρευση τους στον καθολικό τόπο της οικουμενικής θεανθρωπινότητας.

Δημήτριος Γ. Αβδελάς
θεολόγος - κοινωνιολόγος, υπ.δρ. θεολογίας