"Ένα νέο, εκ πρώτης όψεως παράδοξο θεματικό πεδίο, που θέλει αναδρομικά τους Έλληνες πλάι στον Τολστόι να προβληματίζονται για την αγωγή και την εκπαίδευση, στήνεται από υλικά κυριολεκτικά χαμένα. Ξεχασμένα πολιτισμικά γεφυρώματα, τουρκοκρατία, μουζίκοι και γοργόφτερες ιδέες είναι πράμα δύσκολο να μπουν σε τάξη και να πειθαρχήσουν σε λογική άλλη από αυτή που τα γέννησε. Και το κοινό, έξω από τα νερά του, χρειάζεται πειστήρια, ώστε να είναι βέβαιο πως δεν έχει να κάνει με παραμύθι..." (από την Εισαγωγή). Τα πειστήρια κατατίθενται. "Το Σχολείον της Γιασναΐας Πολιάνας" του Λέοντος Τολστόι σε ελληνική μετάφραση του 1889 έρχεται στο φως, και το διήγημα του Ιωάννη Κονδυλάκη "Όταν ήμουν δάσκαλος" αναδεικνύεται σε τεκμήριο ετήσιου πειραματισμού σύμφωνα με το τολστοϊκό εκπαιδευτικό πρότυπο και ενσωματώνεται στην Ιστορία της Νεοελληνικής και Διεθνούς Εκπαίδευσης. Ερευνητές της δυναμικής των μεταρρυθμιστικών ιδεών, αλλά και όσοι διδάσκουν και διδάσκονται Παιδαγωγική, Φιλοσοφία, Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης, Νεοελληνική Φιλολογία, Ιστορία της Ελληνικής Τυπογραφίας, θα βρεθούν μέσα από το βιβλίο αυτό μπροστά σε νέες, ενδιαφέρουσες θεματικές.