Η ιστορία της Ελλάδας έχει προκαλέσει δύο αντιτιθέμενες τάσεις: είτε τυφλή εμπιστοσύνη στις πηγές, ακόμη και στις μεταγενέστερες, όπως ο Πλούταρχος και ο Παυσανίας, είτε πλήρη αμφισβήτηση των στοιχείων προκειμένου να υιοθετηθεί μια σύγχρονη εκδοχή ή ακόμα και ένας απόλυτος σκεπτικισμός. Στην περίπτωση της Σπάρτης το πρόβλημα της αναζήτησης της ιστορικής αλήθειας είναι ακόμη πιο έντονο, καθώς η ίδια η πόλη είχε καλλιεργήσει ένα πνεύμα μυστικοπάθειας και, επιπλέον, στους πολιτικούς και φιλοσοφικούς κύκλους της υπόλοιπης Ελλάδας είχε δημιουργηθεί μια εξιδανικευμένη εικόνα της πόλης, που επέτρεψε να γίνεται λόγος για "μύθο της Σπάρτης".
Στο βιβλίο αυτό, ο Edmond Leνy παρουσιάζει μια νηφάλια και τεκμηριωμένη εικόνα της κοινωνίας και της πολιτικής οργάνωσης της Σπάρτης, συνθέτοντας με εξαιρετική επιτυχία τα πορίσματα των επιμέρους επιστημονικών -φιλολογικών, ιστορικών, ανθρωπολογικών- ερευνών σχετικά με το κράτος των Λακεδαιμονίων. Ποια ήταν η μορφή της εξουσίας και πώς αυτή εξελίχθηκε ιστορικά; Πώς μπορεί να χαρακτηριστεί ο ιδιόμορφος τύπος της σπαρτιατικής κοινωνίας; Ποια ήταν η θέση της γυναίκας; Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε αμφιλεγόμενα θέματα, όπως ο ρόλος της βασιλείας, η ιδιοκτησία της γης ή η μυστηριώδης κρυπτεία. Η Σπάρτη, πολιτεία κλεισμένη στον εαυτό της ή ιμπεριαλιστική, παρ' όλες τις εντάσεις, θα γνωρίσει μια πραγματική σταθερότητα, αλλά δε θα προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις των θεσμών. Αιχμάλωτη του παρελθόντος, η Σπάρτη αποτέλεσε το πρώτο θύμα του ίδιου της του μύθου.