Για ενάμισι αιώνα, από το 1762 ως το 1915, οι εκάστοτε ιερείς του ενοριακού ναού του Αγίου Κοσμά, στη συνοικία Παναρετιάνικα του Ποταμού Κυθήρων, ήταν επιφορτισμένοι από τις εκάστοτε αρχές να καταγράφουν σχολαστικά τις γεννήσεις, τις βαπτίσεις, τους γάμους και τους θανάτους των ενοριτών τους.

Τα 102 πρώτα χρόνια αυτών των εγγραφών -κατανεμημένα σε 4 βιβλία, τα οποία απόκεινται σήμερα στο Τοπικό Ιστορικό Αρχείο Κυθήρων-, αποδίδουμε τυπωμένα σε τούτη την έκδοση, αναγνωρίζοντας και τιμώντας την προσφορά των συγγραφέων τους, που έδωσαν πρόσωπο σε πολλές αφανείς γενιές κυθήριων Πανάρετων και απαθανάτισαν το χρονικό των οικογενειών τους.

Η πορεία του επωνύμου Πανάρετος προ του 1762 και για άλλον ενάμισι και πλέον αιώνα (προς τα πίσω, αυτή τη φορά) ανιχνεύεται σε διάφορα κυθηραϊκά έγγραφα, που μας φέρνουν στα 1586. Η απόπειρα προσέγγισης της χρονολογίας αυτής από την αντίθετη πλευρά του χρόνου απέφερε νέα, κατατοπιστικά στοιχεία, που έρχονται να προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα. [...]

(Αννίτα Π. Παναρέτου, από τον πρόλογο του βιβλίου)