Το βιβλίο αυτό εξετάζει το παρελθόν και το παρόν της ιδιότητας του πολίτη στην Ευρώπη τους δυο τελευταίους αιώνες.

Σε αυτόν τον τόμο συμμετέχουν περισσότεροι από 30 ερευνητές από 19 χώρες, παρουσιάζοντας το ζήτημα της έννοιας του πολίτη στις θεωρητικές αλλά και τις πρακτικές του διαστάσεις, όπως αυτό διαμορφώθηκε στη Βόρεια, Νότια, Ανατολική, Δυτική και Κεντρική Ευρώπη.

Οι πολιτικές στάσεις προς τόσο ζωτικά πολιτικά και ηθικά ζητήματα, όπως η "ιδιότητα του πολίτη", στηρίζονται συνήθως σε γενικές εντυπώσεις και απόψεις, παρά σε μια κριτικά θεμελιωμένη γνώση.
Συγκεκριμένα, στην περίπτωση της ευρωπαϊκής ιδιότητας του πολίτη, φαίνεται πως ο πολιτικός ορίζοντας, προς το παρόν, των περισσότερων πολιτών της ηπείρου εξακολουθεί να παραμένει το δικό τους έθνος-κράτος, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μοιάζει κάτι απόμακρο, χωρίς να βλέπουν σε αυτό μια άμεση έκφραση των συμφερόντων και των επιθυμιών τους.

Παρόλα αυτά η Ευρώπη στηρίζεται στην ιστορία: αποτελεί προϊόν μιας φωτισμένης συνειδητοποίησης πως μια ισχυρή και καινοτόμα πολιτεία δημιουργημένη από πολλές χώρες είναι η εναλλακτική λύση στις αντιπαλότητες, τις συγκρούσεις και τους καταστροφικούς πολέμους, οι οποίοι έχουν χαρακτηρίσει το παρελθόν της. Αυτή είναι η γνώση που χρειάζεται να γίνει κοινή γνώση, πάνω στην οποία η Ευρώπη μπορεί να χτίσει το μέλλον της.

Υπάρχουν λοιπόν άμεσα ζητήματα που πρέπει να λυθούν για την ευρωπαϊκή ιδιότητα του πολίτη. Ποια είναι η θέση του πολίτη ενός κράτους-μέλους σε ένα άλλο κράτος-μέλος; Ποια αστικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα έχει ο καθένας μας; Πώς θα εκφραστεί στο εσωτερικό των χωρών η ευρωπαϊκή ιδιότητα του πολίτη; Πώς και πότε και κάτω από ποιες συνθήκες άνθρωποι από άλλες χώρες και ηπείρους θα γίνουν αποδεκτοί ως νέοι πολίτες;

Σε αυτή τη συλλογή ο αναγνώστης ή η αναγνώστρια θα βρει πολλές αφορμές προβληματισμού και πολλές εκπλήξεις. Τα πολλά της κεφάλαια σκιαγραφούν μια απρόσμενη ποικιλία διαδρομών που ακολουθήθηκαν προς την επίτευξη της δημιουργίας μιας ιδιότητας του πολίτη στα σημερινά έθνη-κράτη.

Περιέχονται τα κείμενα:
- Ann Katherine Isaacs, Gudmundur Halfdanarson, "Πρόλογος"
- Steven G. Ellis, Gudmundur Halfdanarson, Ann Katherine Isaacs, "Εισαγωγή"

Κράτη, θεσμοί, νομοθεσίες
- Florencia Peyrou, "Ιδιότητα του πολίτη και ιστορία: ιστοριογραφικές προσεγγίσεις στην ιδιότητα του πολίτη"

Εξουσία και πολιτισμός
- Ifigenija Radulovic, "Ιδιότητα του πολίτη στην Αρχαία Ελλάδα - Αθήνα και Σπάρτη: Όροι και πηγές"

Θρησκεία και φιλοσοφία
- Elena Brambilla, Joaquim Carvalho, "Θρησκεία και ιδιότητα του πολίτη από το Παλαιό Καθεστώς έως τη Γαλλική Επανάσταση"

Εργασία, κοινωνικό φύλο, κοινωνία
- Berteke Waaldijk, "Ιδιότητα του πολίτη και ιστορία"
- Αντώνης Λιάκος, "Πολλαπλές διαδρομές για την ιδιότητα του πολίτη. Η θεωρία του T.H. Marshall και η ελληνική περίπτωση"
- Gro Hagemann, ""Το πιο ακλόνητο δικαίωμα του ανθρώπου": Γυναίκες και οικονομική ιδιότητα του πολίτη"

Σύνορα και ταυτότητες
- Steven G. Ellis, "Η ιδιότητα του πολίτη στο αγγλικό κράτος κατά την περίοδο της Αναγέννησης"
- Brendan Osswald, "Η ιδιότητα του πολίτη στα μεσαιωνικά Ιωάννινα"
- Anna Maria Pult Quaglia, "Η ιδιότητα του πολίτη στις μεσαιωνικές και πρώιμες νεωτερικές Ιταλικές πόλεις"
- Stefan Purici, "Από υπήκοοι, πολίτες: Οι Ρουμάνοι στη Μπουκοβίνα (1775-1914)"
- Crina Capota, Vasile Vese, "Ιδιότητα του πολίτη, αφοσίωση και εθνική ταυτότητα στην Αυστροουγγαρία: Η Ρουμανική περίπτωση (1848-1918)"
- Jean - Francois Berdah, "Ιδιότητα του πολίτη και εθνική ταυτότητα στη Γαλλία από τη Γαλλική Επανάσταση έως σήμερα"
- Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης, "Η συγκρότηση της ιδιότητας του πολίτη στην Ελλάδα (19ος αιώνας)"
- Jaroslav Ira, Veronika Susova, Martina Krocova, "Η αντίληψη της καλής ιδιότητας του πολίτη (1848-1918): Οι Τσέχοι στην Αυστοουγγαρία από την άποψη των Τσέχων"
- Barbara Klich - Kluczewska, Ewelina Szpak, "Η ιδιότητα του πολίτη στη Γαλικία στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Παιχνίδι τακτικής;"

Ευρώπη και υπόλοιπος κόσμος
- Geert Castryck, "Ο μύχιος σκοπός της ιδιότητας του πολίτη. Η Αφρικανική ιδιότητα του πολίτη ενώπιον του σύγχρονου έθνους - κράτους"
- Donal P. McCracken, "Ένα θέμα σε εκκρεμότητα: Η Νοτιοαφρικανική αποικιακή πολιτική της ιδιότητας του πολίτη"
- Maria Jesus Cava Mesa, "Ιστοριογραφικοί στοχασμοί περί ιδιότητας του πολίτη: Η ισπανική περίπτωση"
- Istvan Kornel Vida, "Η έννοια της ιδιότητας του πολίτη και οι Ούγγροι μετανάστες στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του 1850: Μία μελέτη περίπτωσης"

Ιδιότητα του πολίτη και μειονότητες
- Raingard Esser, "Απόκτηση ιδιότητας του πολίτη και μετανάστευση κατά τον 16ο και στις αρχές του 17ου αιώνα στην Αγγλία"
- Δημήτρης Σταματόπουλος, "Από τα Μιλλέτ στις μειονότητες στην Οθωμανική Αυτοκρατορία του 19ου αιώνα: Ένας αμφιλεγόμενος εκσυγχρονισμός"
- Ivan Ilchev, "Η μεγαλύτερη χαρά για μένα είναι να Σε Αποκαλώ Βούλγαρο"
- Helen Rohtmets, "Η γέννηση ενός κράτους: Η δημιουργία της Εσθονικής ιδιότητας του πολίτη (1918-1922)
- Csaba Levai, "Η Ουγγρική μειονότητα στην Τσεχοσλοβακία μετά από τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο"
- Margrete Sovik, "Η Ισλαμική θρησκευτική διδασκαλία στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία (1979-1999): κατασκευάζοντας μία γερμανική μουσουλμανική ταυτότητα ανάμεσα στην αυθεντικότητα και την ευθύνη"
- Matja Klemencic, "Οι επιπτώσεις της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας στα δικαιώματα των μειονοτήτων: η ιταλική μειονότητα στη μετα-Γιουγκοσλαβική Σλοβενία και Κροατία"
- Smiljana Gartner, "Μια διοικητική πράξη εθνοτικής διάκρισης"