Ξεκινώντας πριν από πολλά χρόνια τη μελέτη μου αυτή ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα είχα ν' αντιμετωπίσω ένα θέμα με τόσο ευρύ φάσμα, με τόσο πολλά και ποικίλα επιμέρους ενδιαφέροντα προβλήματα, που απασχολούσαν, λίγο ή πολύ, κάθε Έλληνα και άνοιγαν ζωηρές συζητήσεις σε πολλούς κύκλους. Η μεγάλη μου ικανοποίηση ήταν, όταν το βιβλίο μου με την πρώτη του κιόλας έκδοση, του 1983, είχε βρει ζωηρή απήχηση, ιδίως στους εκπαιδευτικούς και στους πολιτικούς (σ' αυτούς άλλωστε και αφιερώθηκε), οι οποίοι μάλιστα το θεώρησαν χρήσιμο όργανο και φιλικό μήνυμα στον πολύμοχθο αγώνα τους για τη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος, για τη βελτίωση της νεοελληνικής παιδείας και κοινωνίας. Φίλοι μάλιστα καθηγητές της παιδαγωγικής και κοινωνιολογίας μου έκαναν την τιμή όχι μόνο να εκφραστούν επαινετικά για το βιβλίο, αλλά και να το συστήσουν στους φοιτητές και σε άλλους γνωστούς των, χαρακτηρίζοντας το ιδιαίτερα χρήσιμο για την αγωγή των Ελλήνων. [...]
Έτσι, μετά την εξάντληση των προηγούμενων εκδόσεων του βιβλίου μου, αποφάσισα να προβώ στην τελική αυτή συμπληρωμένη, επεξεργασμένη και οριστικοποιημένη πια μορφή του σαν το ύστατο πόνημα της ζωής μου και σαν υποθήκη ενός ιστορικού, που κάτι είχε να πει ακόμη προς τους συμπατριώτες του, τώρα μάλιστα που μπαίνουμε σε μια νέα περίοδο της ιστορίας μας με την ένταξη μας στην ΕΟΚ και με την αντιπαράθεση μας προς ομότιμα και προοδευμένα έθνη, που έχουν και αυτά πολλά προσφέρει και διαγωνίζονται να προσφέρουν πολλά ακόμη στον πολιτισμό της Ευρώπης και γενικότερα της ανθρωπότητας.

(από τον πρόλογο του συγγραφέα)