Ο "Τελευταίος σταθμός" λειτουργεί σαν καθρέφτης εθνικής αυτογνωσίας και σ' αυτό το σημείο βρίσκεται τόσο η επικαιρότητά του, όσο και το διαχρονικό του μήνυμα. Ο ελληνισμός, στις πιο κρίσιμες μέχρι τότε στιγμές της ιστορίας του, στεκόταν ανίκανος να εξαργυρώσει τις θυσίες και τις νίκες του στον Μεγάλο Πόλεμο, έμοιαζε με ήρωα που προχωρούσε στα σκοτεινά υπό την κηδεμονία τρίτων, καθώς οι ηγέτες του στάθηκαν ανίκανοι να αποδεχθούν, ότι οι Έλληνες "είμαστε εις το εμείς κι όχι εις το εγώ", όπως διεκήρυττε μετά την Επανάσταση ο στρατηγός Μακρυγιάννης.