Η μελέτη της νιώτικης κοινωνίας επιδιώκει να προσεγγίσει το πολυδιάστατο και δυναμικό θέμα των κοινωνικών μεταβολών, που συντελούνται τα τελευταία εξήντα χρόνια στο νησί. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο επιχειρείται να παρουσιαστεί μια εικόνα της τοπικής κοινωνίας στους βασικούς της τομείς: οικονομία (με έμφαση στη στροφή από τον πρωτογενή-αγροτικό, στον τριτογενή-τουριστικό τομέα της απασχόλησης), δημογραφία, υλικοτεχνική υποδομή, κοινωνικές σχέσεις, θρησκεία και έθιμα.
Μεθοδολογικά, το βιβλίο στηρίζεται σε δύο άξονες, παρόν και παρελθόν. Ακολουθούν οι συγκρίσεις-συμπεράσματα και η παράθεση πινάκων δημογραφικών χαρακτηριστικών ενώ στην εισαγωγή του περιλαμβάνεται μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία και τον πολιτισμό του νησιού.
Μέσα από την περιγραφή και τη σύγκριση των εικόνων της σύγχρονης ζωής με εκείνες των προηγούμενων χρόνων διερευνώνται οι συνθήκες που συντελούν στη μεταβολή ή την επαναδιαπραγμάτευση αντιλήψεων, συμπεριφορών, νοοτροπιών και συνηθειών των κατοίκων.