Ο Κοσμάς ο Αιτωλός, γνωστός και ως Πατροκοσμάς, ήταν Ελληνορθόδοξος μοναχός. Το 1961, ανακηρύχθηκε άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας και εορτάζεται στις 24 Αυγούστου. Η δράση του συνδέεται με τον παλιότερο θρησκευτικό ουμανισμό και με τον Διαφωτισμό.

Στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό αποδίδεται μια σειρά κειμένων, σημαντικότερες των οποίων είναι οι "Διδαχές" και οι "Προφητείες", που πιστεύεται ότι βασίζονται σε κηρύγματα του ίδιου του Αγίου που καταγράφηκαν αμέσως ή σύντομα μετά την απαγγελία τους. Οι "Διδαχές" και οι "Προφητείες" έτυχαν επανειλημένων αντιγραφών και εκδόσεων και αποτέλεσαν δημοφιλή λαϊκά θρησκευτικά αναγνώσματα. Σε ορισμένα από τα κείμενα αυτά, που έχουν τύχει ερμηνειών και παρερμηνειών, αναπτύσσονται σύγχρονοι προβληματισμοί, όπως η έννοια της Ελληνικότητας, του "Γένους".
Κάποιοι δεν μπορούν μέχρι σήμερα να πιστέψουν στα λεγόμενα - προφητείες - του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, υπάρχει όμως μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων που προπορεύονται με βάση αυτά.