Ο τελευταίος αυτός τόμος, είναι ο τόμος που σφραγίζει μια επίπονη προσπάθεια, και ακόμη πολυετή έρευνα:ταπεινή συμβολή στην ιστορία της γενέτειρας πόλης της Καλαμάτας, και της Μεσσηνίας, γενικότερα, στα δύσκολα και σκληρά χρόνια της γερμανικής και ιταλικής κατοχής και της Απελευθέρωσης. Τότε, που δεν γνωρίζαμε αν θα ζούσαμε την επομένη ημέρα...

Ωστόσο, και η περίοδος της απελευθέρωσης επεφύλαξε πολλά δεινά για τους Πανέλληνες, τα οποία - για όσους είχαμε ζήσει και βιώσει την εχθρική Κατοχή - ήταν αναμενόμενα. Και τούτο επειδή το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ(ΚΚΕ) ουδέποτε είχε αποκρύψει, τουλάχιστον από το 1943, τις προθέσεις του για την κατάληξη της εξουσίας και την εγκαθίδρυση της "Λαοκρατίας". Ασφαλώς όχι με την ψήφο του Ελληνικού λαού -θεμιτή άλλωστε προσδοκία - αλλά με την δύναμη των όπλων, όπως αποδείχθηκε από τα γεγονότα: Κατοχή (1943-1944), Απελευθέρωση (1944-1945). Στην πρώτη περίπτωση, με την διάλυση των εθνικών οργανώσεων Αντιστάσεων και στην δεύτερη με το κίνημα του Δεκεμβρίου, δηλαδή του Πρώτου και του Δευτέρου Γύρου, όπως συνηθίζεται να αποκαλούνται οι ένοπλες αυτές απόπειρες του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ(ΚΚΕ).

Οι τρείς κύριες ενότητες του Ζ τόμου καλύπτουν τρείς μεγάλες περιόδους ιστορικών γεγονότων που διαδραματίσθηκαν στην Καλαμάτα και τη Μεσσηνία:
1. το κίνημα του Δεκεμβρίου του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ(ΚΚΕ) εναντίον την κυβερνήσεως Εθνικής Ενότητος, στην οποία συμμετείχε με έξι υπουργούς.
2. η συμφωνία της Βάρκιζας, την οποίαν υπέγραψε το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ(ΚΚΕ), μετά την αποτυχία του να καταλάβει την εξουσία.
3. η εγκατάσταση στην Καλαμάτα της Κρατικής Αρχής και η προσπάθεια για την οργάνωση του κράτους