Το βιβλίο του Μάρτιν Τράβερς προσφέρει μια συνθετική και συνοπτική παρουσίαση των βασικών τάσεων, ρευμάτων και προβληματισμών που διατρέχουν τις λογοτεχνικές παραδόσεις της ευρωπαϊκής ηπείρου, από τα μέσα του 18ου αιώνα ως τα τέλη του 20ού. Προκειμένου να διαχειριστεί αυτό το εκτενές και πολύμορφο υλικό, ο συγγραφέας εστιάζεται σε πέντε κεντρικά φαινόμενα που ακολουθούν χρονολογική ανάπτυξη (Ρομαντισμός, Ρεαλισμός και Νατουραλισμός, Μοντερνισμός, Η λογοτεχνία της πολιτικής κινητοποίησης, Μεταμοντερνισμός) και παρακολουθεί κάθε φορά την εξέλιξή τους, από τις πρώιμες εκφράσεις ως τις όψιμες εκδηλώσεις, αλλά και τις μεταλλάξεις που υφίστανται οι κεντρικές αναζητήσεις, καθώς προβάλλονται στην ευρωπαϊκή περιφέρεια. Ο κριτικός λόγος του Τράβερς επιμένει στις ιστορικές και φιλοσοφικές συνάφειες του λογοτεχνικού φαινομένου, προκρίνοντας σταθερά τη μελέτη των ευρύτερων πολιτισμικών φιλοδοξιών και συνεπειών έναντι του αισθητικού σχολιασμού.

Σημαντική αρετή του βιβλίου, εξάλλου, αποτελεί το άνοιγμα σε έργα και συγγραφείς από ολόκληρο το γεωγραφικό και πολιτισμικό φάσμα της ευρωπαϊκής ηπείρου, συμπεριλαμβανομένων των γλωσσών και πολιτισμών της συνήθως παρασιωπημένης περιφέρειας. Αυτή η θαρραλέα επιλογή, σε συνδυασμό με τη διακριτική, στοχαστική και σχετικιστική ματιά του συγγραφέα, αποδυναμώνει τη συνήθη ευρωκεντρική κατασκευή του αντικειμένου και επιτρέπει στον αναγνώστη να διαπιστώσει συνάφειες, να αναπτύξει ενδιαφέροντα και να καλλιεργήσει προτιμήσεις στο ευρύ, σύνθετο και εν πολλοίς ακόμη αχαρτογράφητο πεδίο της νεότερης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.

Τάκης Καγιαλής