Ο Γιάν βαν Άικ θεωρείται "μετεωρίτης" στην ιστορία της Τέχνης. Είναι δηλαδή, μια από αυτές τις σπάνιες μορφές που με την εμφάνισή τους άλλαξαν τη ροή της ιστορίας της ζωγραφικής επινοώντας έναν νέο τρόπο απεικόνισης της πραγματικότητας. Αυτές οι διαπιστώσεις είναι παρακινδυνευμένες και ενδέχεται να δημιουργήσουν σύγχυση, γιατί φυσικά, δεν νοείται καινοτομία που να μη βασίζεται στο παρελθόν, και βέβαια ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος να μην αποφύγουμε το ρομαντικό κλισέ ενός "τιτάνα" ο οποίος, με τη δύναμη των ιδεών του, αλλάζει τον ρου της ιστορίας. Είναι, όμως, αναμφισβήτητο ότι ορισμένα πρόσωπα, σε όλους τους τομείς της γνώσης, επιτάχυναν τόσο πολύ την εξέλιξη στο πεδίο με το οποίο ασχολήθηκαν, ώστε τελικά άλλαξαν την όψη των πραγμάτων. Στις αρχές του 15ου αιώνα, η τέχνη σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης επηρεάστηκε από μια διαδικασία ανανέωσης εκ βαθέων· ορισμένοι ζωγράφοι, μέσω των έργων τους, έδωσαν το έναυσμα για μια νέα εποχή, ανοίγοντας διάπλατα το δρόμο για την Αναγέννηση. Ο ρόλος του Γιάν βαν Άικ είναι αντίστοιχος με εκείνον του Μαζάτσο, ζωγράφου από την Τοσκάνη. Άλλωστε, η Φλορεντία και η Φλάνδρα ήταν αυτές που έθεσαν, παράλληλα και ταυτόχρονα, τις βάσεις για την τέχνη της νέας εποχής.