Το παρόν βιβλίο προσεγγίζει κριτικά τις έρευνες σχολικής αποτελεσματικότητας. Παράλληλα, προσπαθεί να διερευνήσει εθνογραφικά τρία γυμνάσια. Αναδεικνύονται τρεις διαφορετικοί εκπαιδευτικοί μικρόκοσμοι, όπου φαίνεται ότι η "νομοταγής" προσκόλληση στη διδασκαλία του αναλυτικού προγράμματος, χωρίς διαμεσολαβήσεις, δεν παράγει αξιόλογες μορφωτικές πρακτικές. Η αλλαγή των μορφωτικών πρακτικών του σχολείου και του τρόπου εργασίας των εκπαιδευτικών, στην κατεύθυνση της γνήσιας συνεργατικής κουλτούρας, υπάρχει μόνο ως στοιχείο της "κουλτούρας της αντίστασης" στην κυρίαρχη εκπαιδευτική ιδεολογία και πρακτική.