Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος συγκαταλέγεται μεταξύ των πλέον αμφιλεγόμενων προσωπικοτήτων του Εικοσιένα και των πρώτων δεκαετιών του ελληνικού κράτους. Το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης σήμανε και μια γενικότερη "κρίση" της ελληνικής παραδοσιακής κοινωνίας, η οποία δέχτηκε με βίαιο τρόπο τον επαναπροσδιορισμό της σχέσης της με τον κόσμο και τον εαυτό της. Έτσι, από την πρώτη στιγμή της Επανάστασης εμφανίζεται μια αντίθεση ανάμεσα στους ετερόχθονες και τους αυτόχθονες κατοίκους, η οποία δεν είναι απλώς γεωγραφικής φύσης ή προέλευσης αλλά σύντομα αποκτά κοινωνικοπολιτισμικό χαρακτήρα.

Ο Μαυροκορδάτος είναι ένας πολιτικός στο επίκεντρο των ρευμάτων του Διαφωτισμού και της απότοκου τότε εθνικιστικής ιδεολογίας, ο οποίος θα βρεθεί αντιμέτωπος με τα παραδοσιακά στρώματα στην επαναστατημένη Ελλάδα. Διαθέτοντας ένα πολιτισμικό και προσωπικό πολιτικό κεφάλαιο, θα έχει την ευκαιρία, στη νέα ιστορική πραγματικότητα, να δράσει εντός των ορίων θεσμών και διαδικασιών που προκρίνονται στο πλαίσιο των νέων αυτών πολιτικών και ιδεολογικών ρευμάτων. Θα συμμετάσχει στη συγκρότηση των νέων θεσμών, στη διαμόρφωση πολιτικών ομαδοποιήσεων και στην επιβολή μηχανισμών και στρατηγικών που απαντούν στα δεδομένα και τις ανάγκες ενός σύγχρονου, εθνικού τύπου κράτους.