Μια ιστορική μελέτη με σημαντικά ντοκουμέντα και σπάνιο αρχειακό υλικό.

Η ιστορική μελέτη του Ν. Παπαδάτου έχει δύο βασικούς στόχους: α. τη δημοσίευση ορισμένων σπάνιων αρχειακών υλικών που θα βοηθήσουν τους ερευνητές στη μελέτη των πρώην σοβιετικών αρχείων προκειμένου να εμπλουτιστεί η βιβλιογραφία περί του κομμουνιστικού κινήματος στην Ελλάδα, β. την ιστορική ερμηνεία των εν λόγω τεκμηρίων.

Στο βιβλίο περιέχονται σημαντικά έγγραφα πρωτογενών αρχείων της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Επιπροσθέτως, αναφέρονται και καταγράφονται σημαντικές δευτερογενείς πηγές (άρθρα, βιβλία, μελέτες κ.λπ.) οι οποίες είναι σπάνιες και δυσεύρετες στην ελληνική γλώσσα.
Με βάση την έρευνα των αρχείων, εξετάζονται: α. οι κύριοι πολιτικοί λόγοι της ήττας των Κομμουνιστών τον Δεκέμβριο του 1944, β. οι λόγοι για την υπογραφή της Συνθήκης της Βάρκιζας, γ. το διεθνές πλαίσιο του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, δ. το διεθνές πολιτικό περιεχόμενο των εσωκομματικών συγκρούσεων στο ΚΚΕ από το 1948 και ύστερα και τέλος ε. η συνολική αλληλεπίδραση ΕΣΣΔ-ΚΚΕ καθ' όλη την περίοδο 1944-1952.
Περιλαμβάνονται επίσης ορισμένες βιογραφικές πληροφορίες βασικών στελεχών του ΚΚΕ της περιόδου (από τα αρχεία του ΚΚΣΕ), καθώς επίσης και κάποιες στενογραφημένες συνομιλίες της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Τέλος, υπάρχουν σύντομα βιογραφικά (προσωπογραφίες) για βασικές προσωπικότητες της περιόδου, στελέχη του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και της ΕΣΣΔ.