Η Χρυσάνθη Μαυροπούλου - Τσιούμη γεννήθηκε το 1939. Σπούδασε ιστορία και αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και ιστορία της τέχνης στη Χαϊδελβέργη. Πήρε το διδακτορικό δίπλωμά της το 1973 από το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Η θητεία της στην Αρχαιολογική Υπηρεσία άρχισε το 1965 και διεκόπη για πέντε χρόνια από το 1969 έως το 1975, οπότε εργάστηκε ως ερευνήτρια στο Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών και δύο χρόνια στη Γερμανία ως υπότροφος του Ιδρύματος Αlexander von Humboldt. Το 1975 επανήλθε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία και το 1981, όταν πέρασαν αποκλειστικά στην Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων οι αναστηλώσεις των μνημείων της Θεσσαλονίκης μετά τους σεισμούς του 1978, ανέλαβε τη διεύθυνση της Εφορείας και συνέχισε το αναστηλωτικό έργο. Το διάστημα 1986-2006 ήταν καθηγήτρια της αισθητικής παιδείας στο τμήμα Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το 2007 είναι ομότιμη καθηγήτρια του ίδιου πανεπιστημίου. Επιστημονικά ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της βυζαντινής τέχνης, ιδιαίτερα όμως με τη βυζαντινή ζωγραφική.