Η Νάντια Βαλαβάνη γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1954. Είναι συγγραφέας και οικονομολόγος, πτυχιούχος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (τότε ΑΣΟΕΕ) και υπ. διδάκτορας στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παντρεμένη με τον δικηγόρο Δήμο Τσακνιά, που "έφυγε" στο τέλος του 2014, έχει έναν γιο και μια κόρη. Εργάστηκε ως μεταφράστρια και από το 1992 μέχρι σήμερα σε ασφαλιστική εταιρεία, ενώ επί μία δεκαετία (1996-2005) διηύθυνε ξενοδοχείο στην Κρήτη.Από δεκαοκτώ χρονών συμμετείχε στο αντιδικτατορικό κίνημα (ΑντιΕΦΕΕ-ΚΝΕ). Συνελήφθη τον Φεβρουάριο του 1974 και προφυλακίστηκε τον Ιούλιο (υπόδικη του Έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών με τον α.ν. 509). Αποφυλακίστηκε μετά την κατάρρευση της χούντας.Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Φοιτητών ΑΣΟΕΕ (1974) και μέλος του EΣ της ΕΦΕΕ (1975), συμμετείχε σε όλους τους μεταπολιτευτικούς αγώνες. Χρημάτισε μέλος του Γραφείου και της Γραμματείας του ΚΣ της ΚΝΕ και αν. μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Αποχώρησε το 1989 λόγω της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΚΚΕ (Κυβέρνηση Τζαννετάκη).Το 2007 προσχώρησε στον ΣΥΡΙΖΑ ως ανένταχτη. Εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής Β΄ Αθηνών στις διπλές εκλογές του 2012 και επανεκλέχθηκε τον Ιανουάριο του 2015. Μεταξύ του 2012 και του 2014 είχε την ευθύνη, εκ μέρους της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, παρακολούθησης και συντονισμού της πάλης ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις, ενώ τον Μάρτιο του 2014 έγινε υπεύθυνη Εξωτερικής Πολιτικής της ΚΟ. Υπήρξε επί ένα εξάμηνο μέλος της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ως αν. Υπουργός Οικονομικών, αρμόδια για τη φορολογία και τη δημόσια περιουσία. Παραιτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2015, μόλις ανακοινώθηκε το περιεχόμενο της Συμφωνίας με τους δανειστές που οδήγησε έναν μήνα αργότερα στο Τρίτο Μνημόνιο - οπότε και αποχώρησε από τον ΣΥΡΙΖΑ.Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 ήταν υποψήφια βουλευτής Β΄ Αθηνών με τη Λαϊκή Ενότητα (ως ανένταχτη).Ασχολήθηκε συστηματικά με το έργο του Μπρεχτ.