Ο καθηγητής Ιωάννης Θ. Μάζης ησχολήθη επισταμένως εις δύο επιστημονικά πεδία, την γεωπολιτικήν και το πολιτικόν ισλάμ, ένθα η συμβολή του υπήρξε καθοριστική. Ως γεωγράφος και δη και θεράπων της οικονομικής γεωγραφίας εισήγαγε πρώτος εν τη ελληνίδι εκαδημεική πραγματικότητι την γεωπολιτικήν συστημικήν ανάλυσιν, προτείνας, κατά διεθνή μοναδικότητα, την μεθοδολογικήν αυτής συγκρότησιν συμφώνως τη λακατιανή επιστημονική προτάσει. Διέκρινε και καθώρισε επιστημολογικώς τας εννοίας της γεωπολιτικής και της γεωστρατηγικής, αναδείξας την έννοιαν της διεπιστημονικότητας εν τη επιστημονική συγκροτήσει της γεωπολιτικής αναλύσεως και προτείνας την δημιουργίαν "ελληνικού συμβουλίου εθνικής ασφαλείας" συνωδά τοις επιστημονικοίς τούτων προτύποις. Υπήρξεν ο εισηγητής του αντικειμένου τούτου εν τω συνόλω των μεταπτυχιακών σχολών των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας και εδημιούργησε σχολήν αναλυτών διδακτόρων γεωπολιτικής εν τε τη Ελλάδι και τη αλλοδαπή. Ταυτοχρόνως δ' εδημιούργησε και κατωχύρωσε την αντίστοιχον ορολογίαν εις τα πρόσθετα επιστημονικά πεδία και ιδία της γεωπολιτικής. Ομοίως, καθοριστική υπήρξεν η συμβολή του εις την θεραπείαν της μελέτης του ισλάμ, ένθα μάλιστα μετέβαλε δια του προσωπικού ερευνητικού του παραδείγματος πλείστα όσα ζητήματα εσχετίζοντο προς την εν Ελλάδι -και ου μόνον- μελέτην του ισλάμ εις πληθύν εκφάνσεων αυτού. Ειδικώτερον, δυνάμεθα να διακρίνωμεν εις το επιστημονικόν του περί ισλάμ έργον δεκατρείς τομάς. Συγκεκριμένως: α') εξήτασε το ιλάμ ουχί κατά τρόπον αιχμηρώς θεολογικόν αλλ' ως γεωπολιτικόν φαινόμενον· β') κατεδείξατο την σημασίαν του ισλάμ προς κατανόησιν του συγχρόνου κόσμου και ως εργαλείου εξωτερικής πολιτικής· γ') ανεφέρθη εις την ισλαμικήν βάσιν της Τουρκίας υπό το κέλυφος του ψευδοκοσμισμού δ') εκράτησεν αποστάσεις εκ της δημοσιογραφικής δαιμονοποιήσεως του ισλάμ· ε') ηλέγξατο την επισφαλή μέθοδον των λεγομένων κοινωνικών ανθρωπολόγων (ορθότερον εθνολόγων, δοθέντος ότι ο πρώτος όρος είνε σολοικισμός γλωσσικός), οίτινες ήγοντο εις μίαν φαντασιακήν (!) θεώρησίν του· ς') απήτησε πρώτος εν Ελλάδι την προσφυγήν εις τας αυθεντικάς ισλαμικάς πηγάς· ζ') εξήτασε ωλοκληρωμένους πρωταρχικούς θεσμούς του ισλάμ, όπως σούρα, κ.α.· η') κατεδείξατο την οργανωτικήν σύνδεσιν ελευθεροτεκτονισμού και ισλαμικού μυστικισμού (σουφισμού), επισημαίνων την χρήσιν αυτού ως γεωπολιτικού παράγοντος· θ') επεδείξατο τους τρόπους λειτουργίας της ισλαμικής οικονομίας· ι') προύβη εις ορολογικήν διασάφησιν ισλαμικών όρων και εννοιών ια') απεκάθαρε το γκεχάντ της οίας τω απεδόθη παραπλανητικής εικόνος· ιβ') ηρεύνησε πηγαίως τα ισλαμικά, ισλαμογενή και ισλαμοφανή τάγματα, προσδούς τούτοις τους τοιούτους σύντρεις ταξινομικούς χαρακτηρισμούς· και ιγ') κατεδείξατο την άρρηκτον σύνδεσιν του πολιτικού ισλάμ μετά του ισλαμιστικού κινήματος.

Δρ. Ν. Κυριακός Θ. Νικολάου-Πατραγάς