Στα μέσα του 10ου αιώνα ο βασιλιάς Ιωάννης Γ΄ της Πορτογαλίας δώρισε στον εξάδελφό του, τον αρχιδούκα Μαξιμιλιανό της Αυστρίας, γαμπρό του αυτοκράτορα Καρόλου Ε΄, έναν ελέφαντα που επί δύο χρόνια βρισκόταν στη Λισαβόνα, προερχόμενος από την Ινδία. Με βάση τα ελάχιστα στοιχεία που βρέθηκαν, αλλά κυρίως με την πανίσχυρη φαντασία του που μας έδωσε τόσα και τόσα αριστουργήματα, ο Ζοζέ Σαραμάγκου φτιάχνει μια ιστορία όπου η πραγματικότητα μπλέκεται με τη μυθοπλασία, η ειρωνική ματιά με το χιούμορ, η κριτική διάθεση με τη συμπάθεια για το ανθρώπινο γένος.
"Το ταξίδι του ελέφαντα" συμπίπτει με την επέτειο των δέκα χρόνων μετά την απονομή του Νόμπελ λογοτεχνίας στο συγγραφέα.