Η ιστορική νουβέλα "Το γαλάζιο τετράδιο" μαζί με το διήγημα "Εχθροί" υπήρξαν τα τελευταία έργα του Εμμανουήλ Καζακέβιτς. Ο τίτλος της νουβέλας είναι εμπνευσμένος από ένα τετράδιο με γαλάζιο εξώφυλλο, όπου ο Λένιν είχε συγκεντρώσει την ύλη, στην οποία στηρίχτηκε για να δώσει την τελική μορφή στο βιβλίο του "Κράτος και Επανάσταση". Η διδασκαλία του Μαρξισμού για το κράτος και τα καθήκοντα του προλεταριάτου στην επανάσταση.

Στις 7 Ιούλη 1917 η Προσωρινή Κυβέρνηση δημοσίευσε διάταγμα για τη σύλληψη και προσαγωγή του Λένιν σε δίκη. Ο Λένιν με τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας της ΚΕ των μπολσεβίκων πέρασε στην παρανομία και από την Πετρούπολη στις 11 Ιούλη κατέφυγε μεταμφιεσμένος στο Ραζλίφ, στις
όχθες μιας λίμνης, στην καλύβα ενός μπολσεβίκου εργάτη, του Εμελιάνοφ.

Η πλοκή του έργου εκτυλίσσεται στο δίμηνο της παραμονής του Λένιν σ' αυτό το κρησφύγετο, έως τη μέρα που μεταμφιεσμένος, ξυρισμένος, με περούκα, τραγιάσκα και με πλαστή εργατική ταυτότητα με το επώνυμο Ιβανόφ, ξεκίνησε για τη Φιλανδία.

Η λογοτεχνική αφήγηση είναι βασισμένη στα πραγματικά γεγονότα από την περίοδο που ο Λένιν επεξεργάστηκε και έθεσε νέα γραμμή με στόχο την άμεση κατάληψη της εξουσίας από τις επαναστατικές εργατικές δυνάμεις, τις γνωστές "Θέσεις του Απρίλη" του 1917.