Αυτή η "Θεολογία της Παλαιάς Διαθήκης" είναι ένα διδακτικό εγχειρίδιο. Σ' αυτήν πραγματοποιείται μια επισκόπηση των παλαιοδιαθηκών ομολογιών πίστης και καταδεικνύεται η σημασία που αυτές έχουν για το σύνολο της βιβλικής θεολογίας. Επιπλέον λαμβάνεται υπόψη και το περιβάλλον του Ισραήλ, εκείνο της αρχαίας Εγγύς Ανατολής.

Όλη η παλαιοδιαθηκική μαρτυρία σχετικά με το Θεό εξαρτάται άμεσα από την πράξη της εκλογής του λαού Ισραήλ από τον Γιαχβέ και από τη δέσμευσή του απέναντί του. Ο Γιαχβέ επιλέγει το λαό του και δεσμεύεται σε μια κοινω νία με αυτόν. Έτσι στον πρώτο τόμο εξετάζονται οι μαρτυρίες για το γεγονός της εξόδου και του Σινά. Επίσης τίθενται τα ζητήματα του δικαίου και του νόμου του Ισραήλ, του ονόματος, της ιδιαιτερότητας, της δράσης και της επίδρασης του Θεού μέσα στην αποκάλυψη, στην ιστορία και τη δημιουργία.

Στο δεύτερο τόμο εξετάζονται οι συνέπειες και τα επακόλουθα που προέκυψαν για τον παλαιοδιαθηκικό Ισραήλ μέσα από αυτές τις εμπειρίες πίστης. Αυτές σχετίζονται με τις αφηγήσεις των Πατριαρχών, τη βασιλεία, τη Σιών, τους ιερείς και τους προφήτες. Επίσης εξετάζονται πως αυτές οι εμπειρίες πίστης αναπτύχθηκαν και επηρέασαν περαιτέρω την ανθρωπολογία, την ηθική, τη λατρεία, τις προσδοκίες για το μέλλον και τη στάση του Ισραήλ απέναντι στους άλλους λαούς.
Η ιστορική πράξη εκλογής και δέσμευσης του λαού του Ισραήλ βρίσκεται στο κέντρο της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Ισραήλ κατά την πορεία του με τον Γιαχβέ ήρθε αντιμέτωπος πρόσωπα και καταστάσεις που επαναπροσδιόρισαν την πίστη του. Αυτά ήταν οι ομάδες των προπατόρων, η χαναανιτική αστική κουλτούρα, το ιερατείο και ο Ναός και οι προφήτες, οι οποίοι έθεταν υπό αμφισβήτηση την εκλογή του Ισραήλ. Ακόμη περιγράφεται, πώς ο Ισραήλ κατορθώνει να διατηρήσει την πίστη του στον Γιαχβέ προσαρμόζοντάς την στις νέες συνθήκες.

Οι πράξεις του Γιαχβέ προς τον Ισραήλ είχαν συνέπειες. Η δωρεά της ιστορικής εκλογής συνδέθηκε με τις υποχρεώσεις του λαού Ισραήλ, που απέρρεαν από την δέσμευση αυτή. Ο λαός Ισραήλ έπρεπε πλέον να βιώσει και να εφαρμόσει τις υποχρεώσεις αυτές με ένα πολύ συγκεκριμένο τρόπο σε σχέση με τον άνθρωπο, την ηθική, την ελπίδα, τη λατρεία, τη σχέση του με τους άλλους λαούς. Καταγράφεται επίσης, πώς οι θεϊκές πράξεις ενεργοποίησαν δυναμικά την πίστη του λαού Ισραήλ.
Σε κάθε περίπτωση στο παρόν έργο καταδεικνύονται οι βασικές δομές της παλαιοδιαθηκικής μαρτυρίας πίστης, οι οποίες θα μπορούσαν να προω θήσουν ακόμη περισσότερο τη συζήτηση για μια βιβλική θεολογία.

Horst Dietrich Preuss