Ο ομότιμος καθηγητής της παιδαγωγικής Ιωάννης Σ. Μαρκαντώνης υπηρέτησε, με διάφορες ιδιότητες, επί τέσσερις περίπου δεκαετίες στην Τακτική έδρα και στον μετέπειτα Τομέα της Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέβαλε ποικιλοτρόπως στην ανάπτυξή τους. Πρόσφερε, επίσης, ποικίλες άλλες αξιόλογες επιστημονικές υπηρεσίες σε διάφορους τομείς.
Για τους λόγους αυτούς ο Τομέας Παιδαγωγικής της Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών έλαβε ομόφωνα την απόφαση να προχωρήσει στην έκδοση του τόμου αυτού προς τιμήν του. Για το σκοπό αυτό συγκρότησε επιτροπή που αποτελείται από τον Καθηγητή Μιχάλη Κασσωτάκη και τους Ομότιμους (σήμερα) Καθηγητές Θεόδωρο Παπακωνσταντίνου και Αθανάσιο Βερτσέτη, στην οποία ανέθεσε το έργο της επιστημονικής εποπτείας του τόμου αυτού.
Στην πρόσκληση της επιτροπής στους συναδέλφους τους για συμμετοχή στον τόμο, ανταποκρίθηκαν τριαντά πέντε επιστήμονες, τα κείμενα των οποίων περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση.


Περιεχόμενα:

Ιστορία της Εκπαίδευσης και της Αγωγής: Εξέλιξη της Παιδαγωγικής
- Α. Βερτσέτης, "Οι ποινές και οι αμοιβές στα σχολεία της αρχαιότητας. Προεκτάσεις στη σύγχρονη εποχή".
- Μ. Κελπανίδης, "Η παιδαγωγική ως επιστήμη στην Ελλάδα μετά το 1982: προέλευση, ακαδημαϊκή εξέλιξη και προσανατολισμοί του διδακτικού-ερευνητικού προσωπικού της"
- Θ. Παπακωνσταντίνου, "Η παιδαγωγική που υπηρετήσαμε (προοπτικές μέσα από βιωμένη ιστορία)"
- Νικ. Πολίτης, "Η βυζαντινή παιδεία"
- Ν. Τερζής, "Σκέψεις για την ελληνική εκπαίδευση κατά την Οθωμανική περίοδο, με έμφαση στον ανώτερο κύκλο σπουδών της Πατριαρχικής Σχολής - Κωνσταντινουπόλεως (1759-1821). Μια νέα σκοπιά σε ένα παλαιό ζήτημα"

Φιλοσοφία, Εκπαίδευση και Αγωγή
- Κ. Βουδούρης, "Η ψυχή, η κοινωνία και το οικολογικό εγώ"
- Δ. Κούτρας, "Εξουσία και παιδεία κατά τον Αριστοτέλη"
- Γ. Λέκκας, "Πλωτίνος. Προς μια οντολογία της ομοιότητας (Εν και Νους)"
- Στ. Πάνου, "L'homme et son education. Le modele platonicien"
- Θ. Πελεγρίνης, "Περί της χαμένης χαράς των Ολυμπιακών Αγώνων"
- Ν. Χρόνης, "Παιδεία και απαδευσία κατά τον Αριστοτέλη"

Θεωρία και Πράξη της Διδασκαλίας - Εκπαιδευτικές Καινοτομίες
- Σμ. Ζάγκου, "Η διευρευνητική μέθοδος. Σκέψεις για τις προϋποθέσεις, τις διαστάσεις και τις προοπτικές της"
- Αλ. Κακομανώλης, "Τα κριτήρια επιλογής ειδικότητας και οι προσδοκίες των μαθητών των ΤΕΕ ως παράγοντες που επηρεάζουν τις δυσκολίες στα μαθήματα ειδικότητας: η περίπτωση της ειδικότητας του ηλεκτρολόγου εγκαταστάσεων"
- Μ. Κασσωτάκης, "Η προσπάθεια εισαγωγής του θεσμού των συνθετικών δημιουργικών εργασιών των μαθητών στην ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση"
- Β. Κωνσταντινόπουλος, "Η διδακτική του ύφους των κλασικών γλωσσών. Μια αξιόπιστη προσέγγιση στη διδασκαλία του αρχαίου ελληνικού (Α.Ε.) και λατινικού πεζού λόγου".
- Ε. Παπαδημητρίου, Ι. Μαρμαρινός, Ε. Παλόγου, "Σύγχρονες μορφές γραμματισμού: Οπτικός, εικονικός πραγματισμός"
- Δ. Σμπάινος, "Εξεταστική αυτεπάρκεια υποψηφίων για την τριτοβάθμια εκπαίδευση"

Εκπαίδευση και Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών
- Χρ. Θεοφιλίδης, "Εκπαίδευση και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Συστημική προσέγγιση".
- Ηλ. Ματσαγγούρας, Μ. Κασούτας, "Η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στην εποχή της μετανεωτερικότητας: Θεωρητικές αρχές, πρακτικές και ταξινόμηση των στοχαστικοκριτικών προσεγγίσεων".
- Ευανθ. Μηλίγκου, "Η εκπαιδευτική βελτίωση, το εκπαιδευτικό έργο και η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών"

Ψυχολογία και Εκπαίδευση
- Μ. Βάμβουκας, "Οι δεξιότητες του τονισμού και της κατανόησης γραπτού κειμένου σε μαθητές 8-12 ετών"
- Γ. Κρουσταλάκης, "Ψυχανάλυση και παιδαγωγική"
- Κ. Μάνος, "Το ερευνητικό πεδίο της παιδαγωγικής ψυχολογίας"
- Β. Ρήγας, "Η παρουσία της κοινωνικής-κλινικής ψυχολογίας και της μεθοδολογίας της στο Εργαστήριο Πειραματικής παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κατά τα έτη 1987-1996"
- Γ. Φλουρής, "Η οικολογία των σχολείων των πολλαπλών τύπων νοημοσύνης"

Λοιπά Παιδαγωγικά και Εκπαιδευτικά Θέματα
- Λ. Δελλασούδας, "Ποιότητα ζωής των ατόμων με αναπηρία: προβλήματα και προϋποθέσεις ερευνητικού σχεδιασμού ενός προτύπου μέτρησης"
- Α. Ζούρα - Μαστρομιχαλάκη, "Η λογοτεχνία για παιδιά και νέους απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις"
- Β. Ιωαννίδης, "Η αγωγή υγείας ως φορέας πολιτικής για την υγεία"
- Δ. Κωνσταντέλος, "Διατήρηση και εξάπλωση των ελληνικών αξιών μέσω επιστημονικών κέντρων"
- Μ. Μερακλής, "Παιδαγωγική λαογραφία"
- Χρ. Νόβα - Καλτσούνη, "Διά βίου κοινωνικοποίηση στο επάγγελμα: το παράδειγμα του εκπαιδευτικού"
- Δ. Παπαγγελή - Δημακάκου, Αικ. Αργυροπούλου, Β. Παυλόπουλος, "Επαγγελματική αναποφασιστικότητα: τυπολογική προσέγγιση μέσα της κλίμακας επαγγελματικής απόφασης"
- Δ. Χατζηδήμου, Χρ. Βιτσιλάκη, "Αποτίμηση του έργου του διευθυντή της σχολικής μονάδας από την οπτική των διευθυντών: μια εμπειρική διερεύνηση".