Ο Στάλιν υπήρξε μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ταραγμένου 20ού αιώνα σε επίπεδο πολιτικό και στρατιωτικό. Αναδύθηκε στον μηχανισμό του Κομουνιστικού Κόμματος Σοβιετικής Ένωσης μετά την Οκτωβριανή επανάσταση, για να καταστεί μόνος κύριος του μηχανισμού από το 1929. Πολιτικός αδίστακτος και αποφασιστικός, εξουδετέρωσε τους πολιτικούς του αντιπάλους και επέβαλε, τόσο στον κομματικό μηχανισμό, όσο και σε ολόκληρη τη σοβιετική κοινωνία, τις κατευθύνσεις του. Ο Στάλιν μετασχημάτισε ριζικά την κοινωνία της Σοβιετικής Ένωσης επεκτείνοντας την εκβιομηχάνιση και την οικονομική αναδιοργάνωση της χώρας με μεγαλόπνοα προγράμματα, που όμως προκαλούσαν ευρεία κοινωνική αναταραχή και βιοτική υποβάθμιση. Νικητής στη μεγάλη στρατιωτική και ιδεολογική σύγκρουση, που υπήρξε για την ΕΣΣΔ ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος (1941-1945), ανέδειξε τη χώρα του σε παγκόσμια υπερδύναμη. Διαχειρίστηκε με επιθετική επιδεξιότητα τη μεταπολεμική οργάνωση του διεθνούς συστήματος και δημιούργησε γύρω από το όνομά του μια μυθική αχλύ, που προκαλούσε τόσο θαυμασμό όσο και τρόμο.