Η έκδοση συμπίπτει και τιμά τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την περίοδο 1916-1922, που υπήρξε μια από τις τραγικότερες και πιο περιπετειώδεις της μακραίωνης ιστορίας του Ελληνισμού. Πρωταγωνιστές και μάρτυρες της περιόδου αυτής οι πρόγονοί μας, οι οποίοι μας μιλούν και καταθέτουν τις μαρτυρίες τους.

Είναι οι ήρωες του Ποντιακού Αντάρτικου, που με απαράμιλλη θέληση και γενναιότητα πρόβαλαν επική αντίσταση στις εξοντωτικές διαθέσεις των Τούρκων και οι αγώνες τους είναι από τους κορυφαίους του Ελληνισμού. Από τα παράδοξα της Ελληνικής Ιστορίας είναι ότι τα ονόματα και οι αγώνες των ανταρτών λείπουν από τις σελίδες της.

Όμως, ο αγωνιστής αντάρτης του Πόντου δεν είναι καινούργιος ήρωας για την Ελλάδα. Όπως είπε ο Παλαμάς, "Του Διγενή η πνοή ολούθε πλάθει Κανάρη, Καραϊσκάκη και Κολοκοτρώνη". Είναι τιμή για εκείνους που μόνοι "όρισαν να φυλάγουν Θερμοπύλες" χωρίς να χρειαστεί κρατικό κάλεσμα. Οι νεότερες γενιές εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους γιατί τη ζωή τους τη χρωστάνε σ' αυτούς. Κοντά και οι μαρτυρίες των χαροκαμένων γυναικών με τις συγκλονιστικές αφηγήσεις ενορχηστρωμένες με το μοιρολόι, που αποτελούν καταγγελία για το έγκλημα της Γενοκτονίας.

Αλλά οι μαρτυρίες τους δεν περιορίζονται μόνο στις κακουχίες, τις εξοντωτικές εξορίες, τα ανελέητα κακουργήματα των Τούρκων και το δράμα της προσφυγιάς. Αποτελούν ταυτόχρονα και μία πλήρη παρουσίαση των στοιχείων που συνέθεσαν την κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική ζωή τους.
Οι πρόγονοί μας σ' όλη τη μακρόχρονη παρουσία τους στους ευλογημένους τόπους της Ανατολής δεν έπαυσαν να διατηρούν αλώβητη την εθνική τους συνείδηση και ακμαίο και περήφανο το εθνικό τους φρόνημα, με ακλόνητη την πίστη στις ακατάλυτες προγονικές τους παραδόσεις.

Το βιβλίο είναι συμβολή στη διατήρηση της Ιστορικής Μνήμης. Θα διδάσκει στις νεότερες γενιές ότι ο Ελληνισμός της Ανατολής υπήρξε από τα δυναμικότερα και πλέον μαρτυρικά τμήματα του Γένους μας.