Παύλος: "Ει τις εν Χριστώ, καινή κτίσις. Τα αρχαία παρήλθεν, ιδού γέγονε καινά τα πάντα" (Β' Κορ. Ε' 17)

Αυτή η μοναδική, η φλογισμένη απ' το πάθος, η πλημμυρισμένη απ' τις αστραπές της φωτισμένης γνώσεως, η λαμπερή απ' τα οράματα ζωή στέκεται μπροστά μας σαν ένα ηρωικό τοπίο.

Αν υπάρχει άνθρωπος που να μπορεί να καυχηθεί, ότι ύφαινε τον καλλιτεχνικό τάπητα του δυτικού πολιτισμού, χρησιμοποιώντας το θεϊκό στημόνι, αυτός είναι ο σκηνοποιός της Ταρσού. Ο Παύλος, χωρίς αμφιβολία, ανήκει στις απόλυτα μεγάλες μορφές, και στους πιο μεγάλους διαμορφωτές της χριστιανικής Δύσεως.

Ο άνθρωπος μόνος του δεν έχει μεγαλείο. Μόνο το μεγαλείο της κλήσεώς του και η ακαταπόνητη αφιέρωσή του σε μια υπεράνθρωπη αποστολή τον κάνει αληθινά μεγάλο. Η απόλυτη απορρόφηση του ατομικού εγώ μέσα στον Χριστό, αυτή αποτελούσε τον πνευματικό πυρήνα της ύπαρξής του, και το μυστικό του μεγαλείου του. Και στις ημέρες μας, πρέπει να έχουμε τη συναίσθηση, ότι ο άνθρωπος που έχει διαμορφώσει για πρώτη φορά τη νέα κοινωνική νοοτροπία απ' το πνεύμα του θείου Διδασκάλου του και απ' την καλύτερη κληρονομιά των ανθρώπων της αρχαιότητας, δεν ήταν άλλος από τον Παύλο της Ταρσού. Αυτό το χριστιανικό ήθος είναι το συνδετικό στοιχείο ανάμεσα στο άλλοτε και στο τώρα. Δύο χιλιάδες, σχεδόν, χρόνια χριστιανικής Ιστορίας της Δύσεως φτερουγίζουν μέσα σ' αυτά.

Ο Παύλος, που έβγαλε τις τελευταίες συνέπειες απ' τις ιδέες του θείου Διδασκάλου του, δεν αποτελεί τίποτ' άλλο παρά την κατάργηση του Ιουδαϊσμού ως θρησκείας. Όταν μπροστά στη Δαμασκό του έπεσαν οι "λεπίδες" απ' τα μάτια, τότε του φανερώθηκε ο Χριστιανισμός σαν κάτι εντελώς καινούργιο. Την αποφασιστική ώθηση γι' αυτό δεν του την έδωσαν "το αίμα και η σαρξ", αλλά ο Θεός. Για όποιον παραβλέπει, αυτό το άχρονο, το υπερεθνικό και υπερφυσικό που έχει ο Παύλος, γι' αυτόν ο Απόστολος και το έργο του μένουν άλυτο πρόβλημα. Αυτό το πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί ούτε αν πούμε "Παύλος ο Εβραίος" ούτε "Παύλος ο ελληνιστής", αλλά και τα δύο κάτω από το: "Παύλος ο χριστιανός". Ο Παύλος δεν είναι κάτι το ερμαφρόδιτο. "Ει τις εν Χριστώ, καινή κτίσις. Τα αρχαία παρήλθεν, ιδού γέγονε καινά τα πάντα". Αυτό είναι πνεύμα απ' το πνεύμα του Παύλου, είναι το μήνυμά του προς τους σημερινούς ανθρώπους, είναι το σύνθημα του συγχρονισμένου χριστιανικού κηρύγματος.

(Joseph Halzner, "Ο Παύλος", σελ. 482-483)