Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά των Παραμυθιών του Βίλχελμ Χάουφ είναι η ανάμιξη φανταστικών στοιχείων και στοιχείων από την καθημερινή ζωή. Στους κύκλους του βιβλίου του, ο συγγραφέας αναμιγνύει τα παραμύθια που διηγούνται τα συγκεκριμένα πρόσωπα με τις πραγματικές ιστορίες, που χρησιμεύουν ως φόντο και αφορμή για τη διήγησή τους. Υπάρχει για παράδειγμα μια πραγματική ιστορία, που βρίσκει τη λύση και τη δικαίωσή της μέσ' από το ίδιο το παραμύθι. Εκεί ακριβώς έγκειται και η μαγεία τους.
Κοντολογίς, ο Βίλχελμ Χάουφ μας μεταφέρει στη μαγική εκείνη Ανατολή, όπου η ονειροφαντασία μοιάζει να συνυπάρχει με τον πολιτισμό και όπου οι πράξεις και τα συναισθήματα είναι έντονα, αλληλοσυγκρουόμενα και, πολλές φορές, αντιφατικά. Ωστόσο, η προδοσία ακολουθείται από την εκδίκηση, ενώ η μοίρα δικαιώνει πάντοτε τον έρωτα.
Ο Χάουφ είναι ένας μάγος που μας ανοίγει κόσμους ονειρικούς, κάποτε όμως εφιαλτικούς. Πού βρίσκονται άραγε τα σύνορα ανάμεσά τους; Προφανώς, δεν υπάρχουν, ή εξισορροπούνται στην κόψη του ξυραφιού, ώστε να κάνουν την αφήγηση γνήσια και αληθοφανή, προκαλώντας το ενδιαφέρον, τη συμμετοχή και τη συγκίνηση του αναγνώστη. Αν κριτήριο για την ποιόητα ενός αναγνώσματος είναι η ταύτιση του αναγνώστη με αυτό, ο Χάουφ έχει αναμφίβολα πετύχει το σκοπό του. Τα Παραμύθια του δεν είναι κάτι που απλώς διαβάζεται: διαβάζοντάς τα, ο αναγνώστης παράλληλα τα ζει.