Ο Ηρόδοτος διαδεχόμενος τον Όμηρο, κτίζει το ιστορικό οικοδόμημα πάνω σε αρχαϊκά ιωνικά θεμέλια. Μέσα στη διήγησή του επιζητεί δραματική συμπύκνωση , σαν άλλος Αισχύλος βλέπει την τραγικότητα στις μοίρες των λαών. Θεωρεί τους Περσικούς πολέμους κορύφωση της σύγκρουσης Ασίας- Ευρώπης και τονίζει τη μέγιστη σημασία της νίκης των Ελλήνων την εποχή που οι εστίες του πολιτισμού βάλλονταν από τον περσικό επεκτατισμό.

Μέσω της προσωπικής του εξερεύνησης αναζητά τις αιτίες της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Ο άνθρωπος βρίσκεται στο κέντρο του έργου του, γι΄αυτό και η ιστορική του σύνθεση δεν αγνοεί τη λαογραφία των λαών. Κι αν υποκύπτει στις μυθολογικές παραδόσεις τους είναι γιατί διαισθάνεται πως κι ο μύθος κομίζει την ιστορία.