Το χειρόγραφο των "Αναμνήσεων ενός τρελού" δόθηκε από τον Φλομπέρ στον Αλφρέ Λε Πουατεβέν στις 4 Ιανουαρίου 1839, ως δώρο Χριστουγέννων. "Οι αναμνήσεις ενός τρελού" δεν αποτελούν μια επανάληψη -ταλαντούχα έστω- των θεμάτων και των σκέψεων που είχαν γαλουχήσει ως εκείνη τη στιγμή το έργο του Φλομπέρ. Σ' αυτό το κείμενο βλέπουμε να αναδύεται ήδη ένας σημαντικός συγγραφέας.
Στα θαλασσινά μπάνια, στα δεκαπέντε του χρόνια, ο αφηγητής συναντάει μια νέα γυναίκα την οποία ερωτεύεται. Το τέλος των διακοπών τούς χωρίζει. Δύο χρόνια αργότερα, επιστρέφοντας στον τόπο συνάντησης, ο νεαρός άντρας καταλαβαίνει ότι τα αισθήματα που είχε νιώσει τότε δεν ήταν τίποτα σε σχέση με τον έρωτα και την επιθυμία που αισθάνεται τώρα, έτσι όπως έχουν ωριμάσει μέσα από την ανάμνηση.
Τα σύντομα επεισόδια που αφηγητής δοκιμάζει την πρώτη του σεξουαλική εμπειρία στην αγκαλιά μιας εύκολης γυναίκας και οι ερωτικές περιπέτειες που ακολουθούν, παραπέμπουν πιθανότατα σε προσωπικές εμπειρίες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη ζωή του Φλομπέρ.
Ο συγγραφέας μας προειδοποιεί για τον κίνδυνο της απλουστευτικής εξομοίωσης του ήρωα με τον αφηγητή και μας προσκαλεί να αντιμετωπίσουμε από την αρχή τις "Αναμνήσεις" σαν ένα λογοτεχνικό είδος που θα πρέπει να τοποθετηθεί ανάμεσα στην αυτοβιογραφία και το μυθιστόρημα.