Ο "Ζητιάνος" του μεγάλου μας λογοτέχνη Ανδρέα Καρκαβίτσα είναι αναμφισβήτητα ένα από τα ωραιότερα μυθιστορήματά του. Πρόκειται, για την ακρίβεια, για ένα μεγάλο ηθογραφικό διήγημα, που περιγράφει -στη δημοτική γλώσσα της εποχής εκείνης- με τρόπο αριστοτεχνικό τη ζωή των χωρικών σ' ένα θεσσαλικό χωριό λίγο μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στη μητέρα Ελλάδα (1882), τότε που οι νεοέλληνες προσπαθούσαν να διώξουν από μέσα τους το ραγιαδισμό αιώνων και να αξιοποιήσουν την ελευθερία τους, που με τόσες θυσίες είχαν κερδίσει από τους τούρκους. Οι ζωντανές περιγραφές και το λεπτό χιούμορ του συγγραφέα διανθίζουν όλη την πλοκή του βιβλίου.
Μέσα από τις σκέψεις και τη δράση ενός δαιμόνιου ζητιάνου ζωγραφίζονται ανάγλυφα οι προβληματισμοί των νεοελλήνων για τις ελευθερίες τους, οι καημοί και τα πάθη τους, η καλοσύνη και οι κουτοπονηριά τους, η δεισιδαιμονία και οι προλήψεις των χωρικών, η σκληρότητα των δημοσίων υπαλλήλων και των τούρκων αγάδων και τόσα άλλα, που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την αρχή ως το τέλος.