Ο Θησέας, ο δεύτερος Ηρακλής, όπως τον έλεγαν οι Αθηναίοι, γεννήθηκε σύμφωνα με την επικρατέστερη παράδοση, στην Τροιζήνα της Αργολίδας. Μητέρα του ήταν η Αίθρα και πατέρας του ο Αιγέας, ή σύμφωνα μ' άλλη εκδοχή, ο Θεός της θάλασσας ο Ποσειδώνας.

Ο Αιγέας είχε φύγει από την Τροιζήνα και είχε έρθει στην Αθήνα, όπου έγινε βασιλιάς, πριν γεννηθεί ο Θησέας. Φεύγοντας έβαλε το ξίφος του και τα σαντάλια του, κάτω από ένα μεγάλο βράχο και είπε στην έγκυο γυναίκα του, πως αν γεννούσε αγόρι, όταν αυτό θα έφτανε στην ανδρική ηλικία, να το οδηγήσει στο βράχο κι αν μπορέσει να τον κυλήσει και να πάρει τα όπλα, τότε να πάει να τον συναντήσει στην Αθήνα.

Έτσι κι έγινε. Το παιδί, μεγαλώνοντας στα ανάκτορα του παππού του Πιτθέα, πούτανε βασιλιάς της Τροιζήνας, είχε δώσει δείγματα του θάρρους και της γενναιότητάς του. Κι όταν η μητέρα του, για να δοκιμάσει την δύναμή του, τον οδήγησε στο βράχο ο Θησέας με ευκολία τον κύλησε και πήρε το ξίφος και τα σανδάλια του πατέρα του.

Ξεκινώντας για την Αθήνα προτίμησε να πάει από την ξηρά όταν έμαθε ότι ο δρόμος αυτός ήταν γεμάτος κινδύνους γιατί σαν τον Ηρακλή κι αυτός, ήθελε να κάνει σπουδαία κατορθώματα.

Στην ηρωική αυτή πορεία του από την Τροιζήνα στην Αθήνα, ο Θησέας νίκησε και σκότωσε τον γίγαντα Περιφήτη, τον Σίνη, τον Κρομυώνειο κάπρο, στον Σκίρωνα που ήταν ο φόβος και τρόμος όσων ήταν υποχρεωμένοι να περάσουν από την σημερινή Κακιά Σκάλα, και τον Προκρούστη. Έτσι ξεκαθάρισε τον τόπο από τους κινδύνους, που χρόνια έκαναν τη ζωή των ανθρώπων μαρτυρική, κι έφτασε στην Αθήνα, όπου ο πατέρας τον δέχτηκε με χαρά.

Σπουδαιότερος, όμως, απ' όλους τους άθλους του Θησέα και ευεργετικότερος για την πατρίδα του ήταν ο φόνος του Μινώταυρου, του φοβερού τέρατος που καταβρόχθιζε στον Λαβύρινθο των Ανακτόρων του Μίνωα τις εφτά νέες και τους εφτά νέους που στέλνονταν κάθε χρόνο από την Αθήνα, φόρος για τον φόνο του Ανδρόγεου, γιου του Μίνωα. Όταν έγινε η κλήρωση των εφτά νέων και νεανίδων και ακούστηκαν οι θρήνοι των ίδιων και των γονιών τους, ο Θησέας συγκινήθηκε και δήλωσε ότι θα πάει κι αυτός μαζί.

Ο Αιγέας με μεγάλη δυσκολία άφησε τον γιο του. Του έδωσε μάλιστα δύο ιστία (πανιά), το ένα μαύρο και το άλλο και το άλλο λευκό, λέγοντας ότι στην επιστροφή έπρεπε να σηκώσουν το λευκό πανί αν νικούσε ο Θησέας και το μαύρο αν είχε πέσει θύμα του Μινώταυρου.

Όταν έφθασε ο Θησέας στην Κρήτη ζήτησε να αναγνωριστεί από τον Μίνωα σαν γιος του Ποσειδώνα, ο Μίνωας, όμως, του είπε ότι τότε θα παραδεχτεί τούτο, αν μπορέσει να βρει στα βάθη της θάλασσας το χρυσό δαχτυλίδι που θα ρίξει. Ο Θησέας βούτηξε στη θάλασσα και σε λίγο βγήκε φέρνοντας όχι μόνο το χρυσό δαχτυλίδι, αλλά και ένα χρυσό στεφάνι δώρο της Αμφιτρίτης. Το κατόρθωμα αυτό και η ομορφιά του Θησέα έκαναν την Αριάδνη, την κόρη του Μίνωα, να τον αγαπήσει και να τον βοηθήσει να σκοτώσει τον Μινώταυρο.

Στο γυρισμό όμως ξέχασε να σηκώσει στο πλοίο του το άσπρο πανί. Όταν ο Αιγέας είδε το πλοίο νάρχεται με το μαύρο πανί έπεσε από τη λύπη του στη θάλασσα και πνίγηκε. Από τότε η θάλασσα αυτή ονομάστηκε Αιγαίο Πέλαγος....