Σε κάθε λογοτεχνικό έργο εκδηλώνεται μια τυπική πραγματικότητα ανεξάρτητη από τη γλώσσα και το ύφος: η γραφή ιδωμένη ως η σχέση που διατηρεί ο συγγραφέας με την κοινωνία, η λογοτεχνική "γλώσσα" μεταμορφωμένη από τον κοινωνικό προορισμό της. Αυτή η τρίτη διάσταση της Μορφής έχει μιαν ιστορία που ακολουθεί βήμα-βήμα τον σπαραγμό της αστικής συνείδησης: από τη διάφανη γραφή των κλασικών ως την όλο και πιο θολή γραφή του 19ου αιώνα, κατόπιν ως την ουδέτερη γραφή του καιρού μας. Η σχέση αυτή μεταξύ Λογοτεχνίας και Ιστορίας (μεταξύ του συγγραφέα και της κοινωνίας) απεικονίζεται σε οχτώ "Νέα Κριτικά Δοκίμια" (συγκεντρωμένα εδώ για πρώτη φορά) πάνω σε διάφορους συγγραφείς, από τον Λαροσφουκό και τον Σατομπριάν ως τον Φλομπέρ, τον Προυστ, τον Βερν, τον Λοτί...