Στο έργο του Νίκου Καββαδία εκφράζεται η περιπέτεια μιας ανήσυχης, θαλασσινής ψυχής. Η θάλασσα κυριαρχεί παντού σαν απέραντος δρόμος γνώσεων, σα διέξοδος του ανικανοποίητου, παρήγορη προέκταση πέρα απ' τους ασφυκτικούς ορίζοντες του παραδεκτού. Η εναλλαγή της, η χωρίς στατικότητα αδιάκοπη κίνηση, το πελώριο και το μεταβλητό της (μόνες πραγματικότητες για τον ποιητή) τον ξεκουράζουν σε μια συνεχή περιπέτεια για την κατάκτηση και την καταστροφή του ξένου, σ' ένα τυραννικό κυνήγι μοναξιάς. Τα λιμάνια μικροί σταθμοί για λίγη ξεκούραση. Οι άνθρωποι επιβάτες: περνούν και φεύγουν. Οι μνήμες πολλές, πολλές φορές ανώνυμες. Το ταξίδι για το ταξίδι:

"Ξέρω εγώ κάτι που μπορούσε, Καίσαρ, να σας σώσει,
κάτι που πάντα βρίσκεται σ' αιώνια εναλλαγή,
κάτι που σχίζει τις θολές γραμμές των οριζόντων
και ταξιδεύει αδιάκοπα στην ατελείωτη γη"

(Νίκος Καββαδίας, "Γράμμα στον ποιητή Καίσαρα Εμμανουήλ", "Μαραμπού")

Αυτή η "ατελείωτη γη", η αναζήτηση του άλλου, της δικαίωσής μας μέσα στο άλλο, οι παροδικοί δεσμοί: μικρά καταφύγια στη μοναχική μας πορεία, η νεανική αντίσταση στον παραλογισμό της ζωής, αυτή η τραγική σπατάλη (που ξεκινάει από ένα μεταφυσικό πάθος) στην εναλλαγή του κόσμου, το πάθος των συνεχών αναχωρήσεων, αποτελούν τους ποιητικούς ορίζοντες που μέσα τους φτερουγίσανε τα όμορφα και αμαρτωλά "μαραμπού" του Καββαδία." [...]

Με βάση αυτήν την αρχή, της συλλογικής, δηλαδή, προσφοράς αγάπης στον ποιητή και τον άνθρωπο, το υλικό που μπόρεσα να συγκεντρώσω από συγγενείς, φίλους του, βιβλία και έντυπα, τα ταξινόμησα σε δύο μέρη: στο κύριο και στο επίμετρο. Στο πρώτο περιλαμβάνεται μια μελέτη μου για το έργο του ποιητή, διάφορες μαρτυρίες (έγγραφες και προφορικές) επάνω στη ζωή του και μια επιλογή από τα ποιήματά του. Στο δεύτερο: το επίμετρο, συγκέντρωσα μια επιλογή από κριτικές που γράφτηκαν για το έργο του, ένα χρονολογικό βιογραφικό πίνακα της θητείας του στα καράβια που υπηρέτησε, μερικά γράμματα του και το γλωσσάρι του κ. Κ. Ν. Πλαστήρα για το "Μαραμπού" και το "Πούσι", που πρόθυμα μου παραχώρησε γι΄αυτήν την έκδοση. [...]

Τάσος Κόρφης