Ο Ιωάννης Καντακουζηνός, πάμπλουτος γαιοκτήμονας, πολιτικός και στρατιωτικός ηγέτης, θεολόγος και λόγιος, βρέθηκε στο επίκεντρο δύο εμφυλίων πολέμου. Στα μέσα του 14ου αιώνα, σε μια εποχή οικονομικής εξαθλίωσης του Βυζαντίου, με σφοδρές κοινωνικές συγκρούσεις και θρησκευτικές διαμάχες, εκπροσώπησε τους αριστοκράτες στη σύγκρουσή τους με τους αστούς και συντάχθηκε με τους ορθόδοξους Ησυχαστές που αντιστάθηκαν στην προσέγγιση με τη Δύση.

Σύγχρονος δύο μεγάλων ηγετών, του Σέρβου Στεφάνου Δουσάν και του Τούρκου Οσμάν, γενάρχη των Οθωμανών, ελίχθηκε και συμμάχησε κατά καιρούς και με τους δύο, προκειμένου να καταλάβει την εξουσία. Μπροστά στο φάσμα ενός τρίτου εμφυλίου, ο Καντακουζηνός παραιτήθηκε από το θρόνο κι έζησε τα τελευταία τριάντα χρόνια της ζωής του ως μοναχός, μυστικος σύμβουλος του αυτοκράτορα και συγγραφέας της συναρπαστικής αυτοβιογραφίας του.