Ο Ντάντε μαζί με τον Βιργίλιο ξημερώματα, στο αμυδρό φως των άστρων ξεχωρίζουν ένα θεόρατο βουνό, που κι αυτό έχει σχήμα κωνικό, το καθαρτήριο. Μπροστά στέκει φρουρός ο Κάτωνας, που δείχνει στους δυο ποιητές τον ανηφορικό δρόμο του εξαγνισμού.

Το καθαρτήριο διαιρείται σε 7 κύκλους, όπου οι εξαγνιζόμενοι μετανοούν για ένα ορισμένο αμάρτημα. Στο πέρασμα στέκει φρουρός Άγγελος, ο οποίος χαράζει στο μέτωπο του Ντάντε 7Α, τα επτά θανάσιμα αμαρτήματα. Αμέσως μετά ανοίγει η θύρα και περνούν οι δυο ποιητές. Σε κάθε κύκλο ο φύλακας Άγγελος σβήνει κι από ένα Α από το μέτωπο του Ντάντε κι αυτός, πιο ελαφρύς κάθε φορά, ανεβαίνει το δύσκολο ανήφορο του καθαρμού.

Εγκαταλείποντας τον έβδομο κύκλο, φτάνουν κι οι δυο τους στον Επίγειο Παράδεισο, όπου η Ματίλντα βυθίζει τον ποιητή στους ποταμούς της Λήθης και της καλής Μνημοσύνης. Ο Βιργίλιος εξαφανίζεται και παρουσιάζεται αστραφτερή σε ομορφιά η Βεατρίκη, η οποία θα οδηγήσει τον ποιητή, εξαγνισμένον πια, με αστραπιαίο ανέβασμα στους ουρανούς, "πανέτοιμο κι αγνό ν' ανέβει στ' άστρα".