Σκοπός του έργου είναι να παρουσιάσει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, όπως αυτό διαμορφώθηκε με τους ν. 3907/2011, ν. 4251/2014, ν. 4332/2015 και ν. 4375/2016 και αφορά σε ζητήματα μεταναστευτικού και προσφυγικού δικαίου, τα οποία εμφανίζουν πρακτικό ενδιαφέρον. Ειδικότερα, η δυνατότητα νομιμοποίησης αλλοδαπού για εξαιρετικούς-ανθρωπιστικούς λόγους με βάση τα άρ.19 και 19Α του ν.4251/2014, ως αυτά ισχύουν, η κάθε μορφής εξαναγκασμένη απομάκρυνση (επιστροφή, διοικητική και δικαστική απέλαση, επανεισδοχή, έκδοση), η κράτηση προς εκτέλεση εξαναγκασμένης απομάκρυνσης ή στο πλαίσιο εξέτασης αίτησης διεθνούς προστασίας, η ανάκληση ή απόρριψη νόμιμου τίτλου διαμονής, η διαδικασία Υποδοχής και Ταυτοποίησης αλλοδαπού στην ελληνική επικράτεια, η υποβολή, καταγραφή και εξέταση αιτήσεων διεθνούς προστασίας σε πρώτο και δεύτερο βαθμό και οι εγγυήσεις που διέπουν τις σχετικές διαδικασίες είναι μόλις ένα μέρος των θεμάτων που πραγματεύεται το παρόν. Περαιτέρω, το έργο περιλαμβάνει εκτενή ερμηνεία όλων των ποινικών διατάξεων που σχετίζονται με την παράνομη μετανάστευση και κριτική θεώρηση της συμβατότητας των προβλεπόμενων κυρώσεων με την οδηγία 2008/115 ΕΚ. Ενώ παρατίθεται και επίκαιρη και -ως επί το πλείστον- αδημοσίευτη νομολογία του Ε.Δ.Δ.Α., του Δ.Ε.Ε., του ΣτΕ και των τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων σε ζητήματα αλλοδαπών και ιθαγένειας.

Το παρόν έργο απευθύνεται σε νομικούς, δικαστές, δικηγόρους, διοικητικούς υπαλλήλους, εργαζόμενους σε Μ.Κ.Ο. αλλά και σε όλους όσοι ασχολούνται με θέματα αλλοδαπών, σκοπώντας στο να αποτελέσει έναν ολοκληρωμένο και ασφαλή οδηγό στην ερμηνεία και την εφαρμογή του ελληνικού μεταναστευτικού και προσφυγικού δικαίου.

Το έργο διακρίνεται σε επτά μέρη:

Αναλυτικότερα, μετά τις εισαγωγικές επισημάνσεις, στο πρώτο μέρος καταγράφονται αυτούσιες οι διατάξεις των άρ. 16 επ. του νόμου 3907/2011 και κάτω από κάθε διάταξη ακολουθεί ερμηνεία της σε σχέση με τα πρακτικά ζητήματα που εγείρονται κατά την εφαρμογή της. Σημειωτέον ότι στο παρόν μέρος περιλαμβάνεται εκτενής ανάλυση των διατάξεων των άρ. 19 και 19Α του ν. 4251/2014, ως αυτές ισχύουν, σχετικά με τη χορήγηση αδειών διαμονής για εξαιρετικούς και ανθρωπιστικούς λόγους. Τέλος, επιχειρείται μία σύνοψη των κρίσιμων ζητημάτων του κεφαλαίου Γ΄ του ν. 3907/2011 και αναφέρονται τα συμπεράσματα, από τα οποία διαφαίνεται η απόσταση μεταξύ του νομικού πλαισίου και την πρακτική εφαρμογή του.

Ακολούθως, στο δεύτερο μέρος του βιβλίο παρατίθενται, ομοίως, άπασες οι διατάξεις του ν. 4375/2016 (Διαδικασίες Υποδοχής και Ταυτοποίησης/ Υποβολή, καταγραφή και εξέταση αιτημάτων διεθνούς προστασίας και η σχετική ανάλυση αυτών υπό το πρίσμα επίκαιρης διοικητικής νομολογίας, ερμηνευτικών εγκυκλίων αλλά και διοικητικών εγγράφων. Αντί επιλόγου, καταγράφονται σχηματοποιημένα τα κυριότερα ζητήματα κράτησης αλλοδαπών αιτούντων διεθνή προστασία και τελούντων υπό επιστροφή.

Το τρίτο μέρος αποτελείται από εμπεριστατωμένο σχολιασμό όλων των ποινικών διατάξεων που αφορούν στην την παράνομη μετανάστευση. Ειδικότερα, το εν λόγω μέρος περιλαμβάνει τις διατάξεις που αφορούν στην παράνομη είσοδο, έξοδο και επάνοδο αλλοδαπού, στη δικαστική απέλαση, στη διαδικασία έκδοσης κατ’ εφαρμογή ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, στην παραβίαση περιορισμών διαμονής, σε εγκλήματα μεταφορέων, σε εγκλήματα σχετικά με υπόμνημα, στην ψευδή ανωμοτί κατάθεση, στους εικονικούς γάμους αλλοδαπών με ημεδαπού και, τέλος, στην απασχόληση παρανόμως πολιτών τρίτων χωρών που στερούνται των νόμιμων διατυπώσεων.

Στη συνέχεια, το τέταρτο μέρος περιλαμβάνει ταξινομημένες σε χρηστικές ενότητες, επίκαιρες και κατά κανόνα αδημοσίευτες αποφάσεις του Ε.Δ.Δ.Α., του Δ.Ε.Ε., του ΣτΕ και των τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων της χώρας, και, συγκεκριμένα, αποφάσεις των Προέδρων Διοικητικών Πρωτοδικείων και των ακυρωτικών σχηματισμών Τριμελών Διοικητικών Πρωτοδικείων και Τριμελών Διοικητικών Εφετείων, σε ζητήματα αλλοδαπών και ιθαγένειας.

Με το πέμπτο μέρος το έργο συμπληρώνεται με υποδείγματα δικογράφων τα οποία καλύπτουν σχεδόν όλο το φάσμα υποθέσεων που απασχολούν στην πράξη τους συναδέλφους που ασχολούνται με υποθέσεις αλλοδαπών και ειδικότερα υποδείγματα αιτήσεων ακύρωσης κατά αποφάσεων απόρριψης αιτήσεων για έκδοση άδειας διαμονής, αντιρρήσεων κατά της κράτησης ενώπιον του Προέδρου του Διοικητικού Πρωτοδικείου και ενώπιον του Διευθυντή της Αστυνομικής Διεύθυνσης, προσφυγής στο ΕΔΔΑ, αιτήσεων διαγραφής από τον ΕΚΑΝΑ, αντιρρήσεων εκτελεστότητας, αίτησης τροποποίησης εισαγγελικής διάταξης που επιβάλει τον όρο της υποχρεωτικής διαμονής στη χώρα καταγωγής, αίτησης επανόδου ή αναστολής εκτέλεσης δικαστικής απέλασης αλλά και υποδείγματα αστικών δικογράφων, όπως η αναγνώριση αλλοδαπής απόφασης, η διόρθωση ληξιαρχικής πράξης, η ανάθεση επιμέλειας και η αίτηση χορήγησης άδειας γάμου.

Στο έκτο μέρος αναφέρονται, σχετικά νομοθετήματα, υπουργικές αποφάσεις, προεδρικά διατάγματα και εγκύκλιοι, σχετικά ευρωπαϊκά και διεθνή νομοθετικά κείμενα, αλλά και σχετικές ιστοσελίδες προκειμένου ο αναγνώστης να μπορεί να έχει μια συνολική εικόνα σχετικά με τα ζητήματα που αφορούν το δίκαιο αλλοδαπών.

Τέλος, την έκδοση πλαισιώνει στο έβδομο μέρος ένα εκτενές αλφαβητικό ευρετήριο, ικανό να κατευθύνει τον αναγνώστη σχετικά με τους όρους που τον ενδιαφέρουν.