Η συλλογή απαρτίζεται από διαλέξεις που έδωσε ο σπουδαίος Αμερικανός κατά την περίοδο 1845-1846, κι επικεντρώνεται στην πνευματική συμβολή των μεμονωμένων ατόμων -o ίδιος, άλλωστε, υπήρξε ένθερμος εκφραστής του ατομικισμού- μέσα από το παράδειγμα έξι μεγάλων προσωπικοτήτων: Πλάτων, Σβέντενμποργκ, Μονταίν, Σαίξπηρ, Ναπολέων, Γκαίτε.

Το νόημα των λόγων του, δοσμένο μέσα από μια γλώσσα θερμή και λογοτεχνική, δεν περιορίζεται απλώς στη σκιαγράφηση βιογραφικών πορτρέτων, μήτε σε μια στείρα εξιδανίκευση των προσώπων, αλλά συσπειρώνεται γύρω από τη βασική -και προσδιοριστική για τον ίδιο- ίδεα της ατομικής δημιουργίας κι εμπειρίας ως κινητήριας δύναμης μέσα στον κόσμο.

Με τις εν λόγω διαλέξεις θέλει να εμπνεύσει τους ακροατές του, κι αφήνει παράλληλα μια τεράστια γραπτή παρακαταθήκη, συμβάλοντας στην πρώιμη πολιτισμική "αναγέννηση" της αμερικανικής ηπείρου.

Οι "Αντιπροσωπευτικοί άνδρες" παραμένουν επίκαιροι - στις μέρες μας, δε, καθώς ολοένα αυξάνεται το χάσμα της επαφής μας με την παράδοση και τις ύψιστες πνευματικές αξίες, αλλά και η κοινωνία πιέζει σαν έμβολο τα άτομα που θέλουν να εκφραστούν, το μήνυμα του Έμερσον συνιστά μια διέξοδο από το κενό.

Ο σύγχρονός του Θορώ έλεγε για εκείνον: "Κριτικός, ποιητής, φιλόσοφος. [...] Η ζωή του, ζωή καλλιτέχνη. [...] Δεν υπάρχει άλλος καλύτερος κριτής ανθρώπων και καταστάσεων, [...] και η επιρροή του στους νέους είναι βαθύτερη απ' οποιουδήποτε άλλου".