O Zήσης Παπανικόλας γεννήθηκε το 1942 στο Σάλι Λέικ Σίτι στα Βραχώδη Όρη της πολιτείας της Γιούτα. Από τους γονείς του, τη συγγραφέα και ιστορικό Έλεν Παπανικόλας και τον επιχειρηματία Νικ Παπανικόλας, άκουσε πρώτη φορά τις διηγήσεις για τη ζωή των μεταναστών στις βιομηχανικές πόλεις της Αμερικανικής Δύσης, οι οποίες συνέβαλαν ουσιαστικά στη διαμόρφωση των συγγραφικών του ενδιαφερόντων. Το τελευταίο βιβλίο του, μια μελέτη των δυτικοαμερικανικών μύθων για την τεχνολογία και την ουτοπία τιτλοφορείται "Trickster in the Land of Dreams". Ο Ζήσης Παπανικόλας είναι καθηγητής στο τμήμα Liberal Arts του San Francisco Art Institute.