Ο κατά κόσμον Νικόλαος Τσαούσης γεννήθηκε στην Χόψα της Αργυρουπόλεως του Πόντου το 1890. Σε ηλικία 16 ετών εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Πρασάρεως. Στις 6 Μαΐου 1906 χειροτονήθηκε Διάκονος. Ως Διάκονος υπηρέτησε στη Μητρόπολη Χαλκηδόνος. Το 1919 αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Χάλκης. Παρέμεινε στην Κωνσταντινούπολη ως Ιεροκήρυκας και Καθηγητής. Το 1922 μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών ήλθε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στη Δράμα. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας του 1927 χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος από τον Δράμας Λαυρέντιο. Υπηρέτησε στη Δράμα ως Καθηγητής των Θρησκευτικών στη Μέση Εκπαίδευση μέχρι το 1941. Στις 13 Μαρτίου 1941 με εντολή της Ιεράς Συνόδου μετέβη στην Ξάνθη. Οι Βουλγαρικές αρχές της Ξάνθης τον απέλασαν στη Θεσσαλονίκη λόγω της δράσης του υπέρ των Ελλήνων και κατά της Βουλγαρικής προπαγάνδας. Στη Θεσσαλονίκη υπηρέτησε ως Εφημέριος στον Ιερό Ναό της Οσίας Ξένης και δίδαξε Θρησκευτικά στο 2ο Γυμνάσιο Θηλέων μέχρι το 1945. Το 1945 επιστρέφει στη Δράμα και διορίζεται Γυμνασιάρχης. Στις 4 Νοεμβρίου 1945 χειροτονήθηκε στην Αθήνα Μητροπολίτης Νευροκοπίου. Τη χειροτονία τέλεσε ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Ιερισσού Διονύσιο, Καστορίας Νικηφόρο και Κασσανδρείας Καλλίνικο. Το 1951 μετά τη μετάθεση του Μητροπολίτου Ζιχνών Κυρίλλου στη Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος, με απόφαση της Ιεράς Συνόδου προσαρτήθηκε στη Μητρόπολη Νευροκοπίου και η Μητρόπολη Ζιχνών. Διετέλεσε τοποτηρητής της Μητροπόλεως Σερρών. Εκοιμήθη στην Τερπνή Σερρών στις 3 Ιανουαρίου 1965.