Ο Γ.Ι. Γκουρτζίεφ (1866-77; - 1949) ήταν ένας πνευματικός δάσκαλος Ελληνο-Αρμένιας καταγωγής. Γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη (Gyumri) της σημερινής Αρμενίας. Μεγάλωσε στο Καρς του Καυκάσου, ενώ ταξίδεψε σε πολλά μέρη του κόσμου (Κεντρική Ασία, Αίγυπτο, Ελλάδα) σε αναζήτηση σχολών πνευματικής γνώσης.Μαθητές του υπήρξαν σπουδαίες προσωπικότητες όπως ο Π.Ντ. Ουσπένσκυ, ο Maurice Nicoll, ο John Bennett, ο Thomas de Hartmann και αρκετοί άλλοι.Το 1922 ίδρυσε στο Παρίσι το Ινστιτούτο για την Αρμονική Ανάπτυξη του Ανθρώπου. Αν και το Ινστιτούτο δεν λειτούργησε για πολλά χρόνια, ο ίδιος δεν σταμάτησε να μεταδίδει τις γνώσεις του μέχρι και τον θάνατό του τον Οκτώβριο του 1949 στο Παρίσι.