Η Ελένη Μπαστέα γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και ακολούθησε πανεπιστημιακές σπουδές στην Αμερική. Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Bryn Mawr College και Αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϋ, όπου πήρε Masters Αρχιτεκτονικής (1982) και Διδακτορικό στην Ιστορία της Αρχιτεκτονικής (1989). Η διδακτορική της διατριβή ήταν πάνω στην Πολεοδομία και την Αρχιτεκτονική της Αθήνας επί Όθωνα. Το πρώτο της βιβλίο, "The Creation of Modern Athens: Planning the Myth" (2000), εκδόθηκε από τον οίκο του αγγλικού Πανεπιστημίου Cambridge και τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Νεοελληνικών Σπουδών "Ιωάννης Δ. Κριτικός" (John D. Criticos Prize). Η ελληνική έκδοση είναι μετάφραση της συγγραφέως από τα αγγλικά. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε διεθνή συνέδρια και σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ και της Ευρώπης και έχει δημοσιεύσει άρθρα σε πολυάριθμα επιστημονικά βιβλία και περιοδικά. Είναι μέλος της διοικητικής επιτροπής του Αμερικανικού Συνδέσμου Νεοελληνικών Σπουδών (Modern Greek Studies Association) και επιμελείται των δημοσιευμάτων αρχιτεκτονικής του αγγλικού περιοδικού τέχνης. Cent. [http://www.centmagazine.co.uk]. Ασχολείται επίσης με την αγγειοπλαστική και την ποίηση.