Η "αληθινή ζωή"
Ηλίθιο επίγραμμα; Σάμπως η ζωή θα μπορούσε νάναι και "ψεύτικη";
Κι όμως έχει δίκιο. Γιατί ο Verga δεν μιλά στα έργα του για την "εμπράγματη ζωή". Η ζωή ως πράγμα διαχειρίσιμο (όπως θα ισχυριζόταν π.χ. ένας υλιστής), αλλά για την "αλήθεια της ζωής" ως πρακτική βιωμάτων που συγκροτούν την ύπαρξη. Δεν την ανασυνθέτει -προσέξτε- την παρατηρεί ακροθιγώς ως λεπιδόπτερος της αγωνίας. Της μαδάει ένα-ένα τα φύλλα όπως το "μ' αγαπάει - δεν μ' αγαπάει" της μαργαρίτας. Δεν "χτίζει" τη ζωή - μετράει διακαώς ένα-ένα τα τούβλα του οίκου της. Κι η τέχνη; όλα κι όλα: τέχνη δηλοί "παρατήρηση φυσιολογική" (το αναφέρει κι ο ίδιος σε μία επιστολή του σαφώς). Δεν δηλοί επέμβαση. Η τέχνη -ορθώς- δεν δύναται εκών-άκων να ξεστραβώσει τη "στραβή διχάλα" της ζωής, αναμασώντας την. Μπορεί όμως αναδιπλώνοντας τα αίτια να την εξερευνήσει εξαντλητικά. Και να μας τη σερβίρει εν τέλει κομματάκια-κομματάκια ζουμερά στην πιατέλα του κυριακάτικου γεύματος της μαζεμένης οικογένειας. Να λοιπόν τι μπορεί να κάνει η τέχνη κατάντικρυ στην "αληθινή ζωή".